Na današnji dan, 14. januar

Prvi je utvrdio da su komete uočene 1682, 1601. i 1551. zapravo isto telo koje se periodično pojavljuje. Izradio je prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i prvu meteorolo&scaron;ku kartu.1784 - SAD su ratifikovale mirovni ugovor s Velikom Britanijom, čime je i formalno okončan Američki rat za nezavisnost.1809 - Engleska i &Scaron;panija su sklopile savez protiv francuskog cara Napoleona I.1826 - U Pe&scaron;ti je osnovana Matica srpska na inicijativu Jovana Hadžića (Milo&scaron; Svetić) i uz pomoć bogatih srpskih trgovaca iz Pe&scaron;te i Budima. To književno i kulturno dru&scaron;tvo odigralo je ogromnu ulogu u procvatu nauke i kulture Srba u Vojvodini. Ubrzo po osnivanju počelo je da izdaje &quot;Letopis Matice srpske&quot;, najstariji srpski književni časopis. Preseljena je 1864. u Novi Sad.1840 - U kneževini Srbiji za &scaron;kolsku slavu je progla&scaron;en Savindan, praznik u spomen na velikog srpskog prosvetitelja i za&scaron;titnika &scaron;kolstva svetog Savu. Prva proslava Savindana održana je 1812. u Zemunu, a himna svetom Savi je prvi put izvedena 1839. u Segedinu.1867 - U okviru balkanskih nacionalno-oslobodilačkih saveza protiv Otomanskog carstva, srpska vlada sklopila je s Bugarskim revolucionarnim komitetom u Bukure&scaron;tu sporazum o stvaranju zajedničke države koja bi se zvala Bugaro-Srbija ili Srbo-Bugarska, a za vladara je bio predviđen srpski knez Mihailo Obrenović.1892 - Rođen je srpski klasični filolog Milo&scaron; Djurić, član Srpske akademije nauka i umetnosti, predsednik Srpske književne zadruge i urednik časopisa &quot;Živa antika&quot;. Objavio je vi&scaron;e od 200 radova iz klasične književnosti i filozofije, prevodio je Platona, Aristotela, Tukidida i druge pisce i sve velike antičke tragičare (&quot;Istorija helenske književnosti&quot;, &quot;Istorija helenske etike&quot;).1897 - Rođen je srpski istoričar Vasa Čubrilović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Kao učesnik atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda (Franz) 1914. u Sarajevu, osuđen je na 16 godina zatvora i do sloma Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu bio je u zatvoru. U Drugom svetskom ratu bio je zatvoren u logor na Banjici. Posle oslobođenja zemlje bio je direktor Balkanolo&scaron;kog instituta i ministar u vladi FNR Jugoslavije.1898 - Umro je engleski pisac i matematičar Luis Kerol (Lewis Carroll), autor fantastičnih bajki &quot;Alisa u zemlji čuda&quot; i &quot;Alisa s onu stranu ogledala&quot;.1907 - Zemljotres je razorio grad Kingston na Jamajci i usmrtio oko 1.000 ljudi.1941 - Rođen je slovenački političar i državnik Milan Kučan, predsednik Slovenije u presudnim trenucima raspada SFR Jugoslavije (1991). Slovenija je u njegovo vreme proglasila nezavisnost (25. juna 1991) i postala jedna od najuspe&scaron;nijih biv&scaron;ih komunističkih zemalja u sprovođenju radikalnih političkih i privrednih reformi. Ponovo je biran za predsednika Slovenije 1994. i 1998.1943 - U Kazablanki je počela konferencija lidera savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu Ruzvelta (Roosevelta), Čerčila (Churchilla) i De Gola (Gaulle). Na konferenciji koja je zavr&scaron;ena 26. januara zaključeno je da sile Osovine moraju bezuslovno kapitulirati i preciziran je datum iskrcavanja saveznika u Italiji.1953 - Narodna skup&scaron;tina FNR Jugoslavije izglasala je ustavni zakon kojim je uvedeno dru&scaron;tveno vlasni&scaron;tvo i samoupravljanje proizvođača. Umesto vlada i ministarstava uvedena su izvr&scaron;na veća i državni sekretarijati. Prvi predsednik Saveznog izvr&scaron;nog veća postao je Josip Broz Tito.1957 - Umro je Hemfri Bogart (Humphrey), jedan od najpopularnijih američkih filmskih glumaca pedesetih godina. Dobitnik Oskara 1951. za film &quot;Afrička kraljica&quot;, legendarnu popularnost stekao je u filmovima &quot;Kazablanka&quot; i &quot;Malte&scaron;ki soko&quot;.1969 - Lansiran je sovjetski vasionski brod &quot;Sojuz 4&quot; s kosmonautom Vladimirom &Scaron;atalovim, dan kasnije &quot;Sojuz 5&quot; u kojem su bili Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev u Jevgenij Krunov. Dva borda su se potom spojila, kosmonauti Jelisejev i Krunov pre&scaron;li su u &quot;Sojuz 4&quot;. To je bilo prvo spajanje vasionskih brodova s ljudskom posadom u zemljinoj orbiti.1991 - Umro je srpski filolog Mihailo Stevanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Objavio je vi&scaron;e od 600 radova, uključujući monumentalno delo &quot;Savremeni srpskohrvatski jezik&quot;.1991 - U Tunisu su ubijena tri bliska saradnika Jasera Arafata (Yasser), među kojima i Abu Ijad (Iyad), jedan od osnivača Palestinske oslobodilačke organizacije.2003 - U najvećim demonstracijama u tursko-kiparskoj istoriji desetine hiljada ljudi je u Nikoziji zahtevalo kraj vi&scaron;edecenijske izolacije.2004 - Italijanska i egipatska policija uhapsile su Ritu Algranati, pripadnicu levičarske terorističke grupe Crvene brigade, koja je učestvovala u otmici i ubistvu biv&scaron;eg italijanskog premijera Alda Mora 1978. godine.2008 - Umro je Anhel Gonsales (Angel Gonzalez) jedan od najvećih &scaron;panskih pesnika i pripadnik generacije književnika poznatih po borbi protiv diktature Fransiska Franka (Francisco Franko).2009 - Umro je istaknuti hrvatski vajar Du&scaron;an Džamonja.2009 - Sud u Parizu oslobodio je &scaron;est lekara i farmaceuta optužbe za smrt 117 dece koja su 1980-tih tretirana hormonom rasta i potom obolela od Krojcfeld-Jakobsove bolesti.2010 - Umro je američki pevač i tekstopisac Bobi Čarls (Bobby Charles) autor poznatih hitova &quot;See You later Alligator&quot; i &quot;Walking to New Orleans&quot;.2014 - U potapanju broda koji je prelazio reku Nil poginulo je 200 ljudi koji su bežali od oružanih sukoba u Južnom Sudanu. U Južnom Sudanu su se sukobile pristalice predsednika Salve Kira i njegovog biv&scaron;eg zamenika Rika Mačara koji je prerastao u sukob etničkih razmera - narod Nueri protiv naroda Dinke.2016 - Makedonski premijer Nikola Gruevski podneo je ostavku, kako bi bila formirana prelazna vlada sa zadatkom da pripremi vanredne parlamentarne izbore, a kao deo političkog Dogovora iz Pržina koji su podržali Socijaldemokratski savez Makedonije, VMRO DPMNE, Demokratska unija za integraciju (DUI) i Demokratska partija Albanaca (DPA).

Na današnji dan, 14. januar

0 Komentari