Na današnji dan, 11. januar

Želeći da uspostavi &scaron;to čvr&scaron;će državno jedinstvo proglasio je hri&scaron;ćanstvo državnom religijom i zabranio paganske kultove. Posle njegove smrti vlast su preuzeli njegovi sinovi, na Zapadu Honorije, a na Istoku Arkadije.1503 - Rođen je italijanski slikar i bakrorezac Đirolamo Frančesko Marija Macola (Girolamo Francesco Maria Mazzola), poznat kao Parmidjanino (Parmigianino), najznačajniji predstavnik manirizma u gornjoj Italiji. Otkrio je nove mogućnosti u tehnici bakropisa. Poznat je kao portretista i slikar fresaka u Parmi, Rimu i Bolonji.1569 - U Engleskoj je, pod patronatom kraljice Elizabete I (Elizabeth), u katedrali svetog Pavla u Londonu prvi put organizovana lutrija. Prihod je kori&scaron;ten za obnovu utvrdjenja, luka i drugih javnih radova.1735 - Umro je crnogorski vladika Danilo I Petrović, osnivač dinastije Petrovića, koji su kasnije postali i svetovni vladari. Zavladičio ga je srpski patrijarh Arsenije Čarnojević 1696. u Sečuju. Na poziv Rusije u&scaron;ao je 1711. u rat protiv Turske, a 1718. učestvovao je u mletačko-austrijskom ratu protiv Turaka. Učvrstio je odnose s Rusijom posetom caru Petru Velikom 1715. i znatno je podigao ugled Crne Gore. Posle smrti ga je nasledio sinovac Sava Petrović. Lik vladike Danila u akciji protiv poturica opevao je Njego&scaron; u &quot;Gorskom vencu&quot;.1811 - Skup&scaron;tina svih narodnih stare&scaron;ina u Srbiji osnovala je u vreme Prvog srpskog ustanka prva popečiteljstva (ministarstva). Ministar prosvete postao je najučeniji Srbin tog vremena, rektor Velike &scaron;kole u Beogradu Dositej Obradović.1843 - Austrijski car Ferdinand I je u vreme najvećeg uspona Ilirskog preporoda zabranio upotrebu ilirskog imena, posebno u &quot;novinama i javnim spisima&quot;.1886 - U Njujorku je počeo prvi &scaron;ahovski meč za prvaka sveta izmedju Vilhelma &Scaron;tajnica (Wilhelm Steinitz) i Johana Cukertorta (Johannes Zukertort), koji je dobio &Scaron;tajnic rezultatom 10:5, uz pet remija. Titulu je odbranio 1889. i 1892. u mečevima protiv Mihaila Čigorina, ali je 1894. poražen od Emanuela Laskera. Napisao je &quot;Udžbenik modernog &scaron;aha&quot;, koji se smatra osnovom moderne &scaron;ahovske strategije.1919 - Rumunija je anektirala Transilvaniju koja je bila u sastavu Austro-Ugarske monarhije do njenog raspada 1918. Mirom u Trianonu 1920. Transilvanija je formalno dodeljena Rumuniji.1922 - Prvi pacijent izlečen insulinom od &scaron;ećerne bolesti je postao 14-godi&scaron;nji Kanadjanin Leonard Tomson (Leonard Thompson).1928 - Umro je engleski pisac Tomas Hardi (Thomas Hardy). Važio je za najboljeg engleskog pisca svoga vremena, nazivan &quot;poslednjim velikim viktorijancem&quot;, ali je zbog slobodumnog stava o ljubavi i braku dolazio u sukob s dru&scaron;tvenim konvencijama (&quot;Pod zelenim drvetom&quot;, &quot;Daleko od razuzdane gomile&quot;, &quot;Povratak domoroca&quot;, &quot;Tesa od D&#39;Arbervilovih&quot;, &quot;Neznani Džud&quot;).1942 - Japanci su u Drugom svetskom ratu zauzeli Kuala Lumpur.1946 - Ustavotvorna skup&scaron;tina u Tirani je proglasila Narodnu Republiku Albaniju.1962 - Pod snežnom lavinom, koja je u peruanskim Andima zatrpala selo Huaskaran, život je izgubilo vi&scaron;e od 3.000 ljudi.1966 - Umro je &scaron;vajcarski skulptor i slikar italijanskog porekla Alberto Djakometi (Giacometti), čije obimno, raznovrsno i osobeno delo predstavlja izraz gotovo svih dominantnih strujanja umetnosti 20. veka. Od 1931. radi nadrealističke prostorne konstrukcije i ekstremno izdužene bronzane ljudske likove (&quot;Kola&quot;, &quot;Projekat za jedan trg&quot;, &quot;Sedam figura i jedna glava&quot;).1970 - Nigerijska armija je posle 32 meseca borbi u gradjanskom ratu u kojem je poginulo milion i po ljudi, ugu&scaron;ila pobunu secesionista u provinciji Bijafra. Vodja pobunjenika general Čukvuemeka Odumegvu Odžukvu (Chukwuemeka Odumegwu Ojukwu) napustio je zemlju dan posle pada Overija, glavnog grada Bijafre.1989 - Ispred Skup&scaron;tine Crne Gore održan je masovni miting gradjana na kojem je zatraženo smenjivanje državnog i partijskog rukovodstva. Pod velikim dvodnevnim pritiskom demonstranata to rukovodstvo je podnelo ostavke, a na političku scenu Crne Gore stupila je grupa mladih komunista na čelu s Momirom Bulatovićem i Milom Djukanovićem.2000 - Predsednik Alžira Abdelaziz Buteflika (Bouteflika) doneo je op&scaron;tu amnestiju za pripadnike Islamske armije spasa i za uzvrat zatražio raspu&scaron;tanje njihove organizacije.2001 - Vlada Burundija i pobunjenička grupa Hutu, jedna od dve etničke manjine, postigli su dogovor o povlačenju svojih trupa iz Demokratske Republike Kongo.2003 - Indijska vlada i pokret Naga, jedan od najstarijih separatističkih pokreta u Aziji, postigli su dogovor da petogodi&scaron;nji prekid vatre postane stalan.2008 - Umro je ser Edmund Hilari (Hillary), Novozelandjanin, prvi čovek koji je osvojio vrh sveta Mont Everest i u&scaron;ao u legendu kao jedan od najvećih avanturista 20. veka.2010 - Umro je Erik Romer (Žan Mari Moris &Scaron;erer), francuski reditelj, scenarista i filmski kritičar, rodonačelnik francuskog &quot;novog talasa&quot;, urednik &quot;Filmskih svezaka&quot;. Radio je na vi&scaron;e od 50 filmova od kojih je režirao 24, medju kojima su najpoznatiji &quot;Noć kod gospodjice Mod&quot;(Ma nuit chez Maude) i &quot;Klerino koleno&quot; (Le genou de Claire).2014 - Preminuo je biv&scaron;i izraelski premijer i general Arijel &Scaron;aron, koji se nalazio u komi od januara 2006. godine kada je pretrpeo moždani udar. &Scaron;aron će ostati upamćen po povlačenju izraelske vojske i evakuisanju jevrejskih naseljenika iz pojasa Gaze u leto 2005. godine, &scaron;to je bio &scaron;okontan preobražaj za lidera koji je dugo zagovarao naseljavanje okupiranih teritorija.2015 - U drugom krugu &scaron;estih predsedničkih izbora u Hrvatskoj pobedila je kandidatkinja HDZ-a Kolinda Grabar-Kitarović, čime je postala prva žena na funkciji predsednika Republike Hrvatske.2019 - Skup&scaron;tina Makedonije usvojila je dvotrećinskom većinom ustavne izmene kojima se ime države menja u Severna Makedonija i potvrdjuje makedonski identitet.

Na današnji dan, 11. januar

0 Komentari