Na današnji dan, 6. januar

1322 - U manastiru Žiča krunisan je srpski kralj Stefan Dečanski Nemanjić, sin kralja Milutina. Tokom vladavine do 1331. pobedio je vojsku bosanskih feudalaca, Bugare kod Velbužda (1330) i osigurao prevlast nad Makedonijom. Zbacio ga je s prestola sin Du&scaron;an. Umro je pod nerazja&scaron;njenim okolnostima u zatočeni&scaron;tvu u Zvečanu. Podigao je manastir Visoki Dečani.1492 - Kralj Ferdinand i kraljica Izabela (Isabella) pobedonosno su u&scaron;li u Granadu, nakon &scaron;to je njihova vojska porazila Boabdila, poslednjeg emira Granade. Time je okončana rekonkvista - ponovno osvajanje Pirinejskog poluostrva koje je od 711. bilo pod arapskom vla&scaron;ću.1745 - Rodjen je francuski pronalazač Žak Etjen Mongolfje (Jacques Etienne Montgolfier), koji je s bratom Žozefom Mi&scaron;elom (Joseph Michel) 1783. konstruisao prvi balon napunjen zagrejanim vazduhom.1810 - Mirom u Konstantinopolju Turska je predala Rusiji poluostrvo Krim i oblast Kuban.1822 - Rodjen je nemački arheolog Hajnrih &Scaron;liman (Heinrich Schlimann), koji je svoje celokupno bogatstvo stečeno u mladosti trgovinom potro&scaron;io na arheolo&scaron;ka istraživanja. Otkrio je 1868. Troju, koristeći se podacima iz Homerovih spevova &quot;Ilijada&quot; i &quot;Odiseja&quot;, a potom i Mikenu, Orhomen i Itaku.1829 - Umro je če&scaron;ki slavista Jozef Dobrovski (Josef Dobrovsky), otac slavistike, tvorac če&scaron;ke gramatike i gramatike staroslovenskog jezika, glavna ličnost če&scaron;kog narodnog preporoda (&quot;Istorija če&scaron;kog jezika i književnosti&quot;, &quot;Gramatika če&scaron;kog jezika&quot;, &quot;Gramatika staroslovenskog jezika&quot;).1884 - Umro je če&scaron;ki sve&scaron;tenik, biolog i botaničar Gregor Mendel, koji je prvi do&scaron;ao do jasnih i preciznih formulacija o preno&scaron;enju naslednih osobina i time postavio temelje modernoj genetici. Rezultate, koji su potvrdjeni 1900, izložio je 1865. u delu &quot;Eksperimenti s biljnim hibridima&quot;.1916 - Počela je Mojkovačka bitka u Prvom svetskom ratu u kojoj su Crnogorci pod komandom serdara Janka Vukotića odbili ofanzivu znatno jačih austrougarskih snaga i time omogućili srpskoj vojsci odstupnicu prema Jadranu.1919 - Umro je Teodor Ruzvelt (Theodore Roosevelt), predsednik SAD (1901-09), čija je politika stvorila svetsku silu od dotad izolacionističke Amerike. Dužnost &scaron;efa države preuzeo je kao potpredsednik SAD, posle ubistva predsednika Vilijama Mekinlija (William McKinley) 1901. Sproveo je plan za izgradnju Panamskog kanala, a za posredovanje u rusko-japanskom ratu 1905. dobio je 1906. Nobelovu nagradu za mir.1929 - Jugoslovenski kralj Aleksandar I Karadjordjević ukinuo je Vidovdanski ustav, raspustio Narodnu skup&scaron;tinu i zaveo ličnu vlast u državi.1941 - Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt (Franklin Roosevelt) je u govoru u Kongresu definisao američki cilj o &quot;četiri slobode&quot; - slobodu govora, slobodu religije, slobodu od straha i slobodu od siroma&scaron;tva.1945 - Mar&scaron;al Jugoslavije Josip Broz i &scaron;ef britanske vojne misije Ficroj Meklin (Fitzroy Maclean) su u Drugom svetskom ratu sklopili sporazum o uspostavljanju vazduhoplovne baze kod Zadra za potrebe savezničkog vazduhoplovstva u borbi protiv nemačkih snaga.1949 - Umro je američki filmski režiser Viktor Fleming (Victor), koji je svetsku slavu stekao filmom &quot;Prohujalo sa vihorom&quot;.1963 - Iranski &scaron;ah Reza Pahlavi počeo je &quot;belu revoluciju&quot; uvodjenjem agrarne reforme i prava glasa za žene.1978 - Kruna Svetog Stefana, prvog hri&scaron;ćanskog madjarskog kralja, koju su odneli Amerikanci posle Drugog svetskog rata, vraćena je u Madjarsku.1993. - Umro je američki trubač, pevač i kompozitor Džon Birks &quot;Dizi&quot; Gilespi (John, Dizzy Gillespie), jedan od najboljih trubača i improvizatora u istoriji džeza. Odigrao je presudnu ulogu u stvaranju bi-bap muzike.1993 - Umro je ruski baletski igrač Rudolf Hametovič Nurejev, zvezda svetske baletske scene. Jedan od najvećih igrača 20. veka zatražio je politički azil u Parizu 1961, posle čega je počela njegova svetska karijera.2002 - Dečak Čarls Bi&scaron;op (15) poginuo je kada se u avionu &quot;cesna-172&quot; obru&scaron;io na zgradu Banke Amerike u centru grada Tampa na Floridi. U poruci koja je potom pronadjena izrazio je simpatije prema Osami bin Ladenu i podržao terorističke napade na Njujork i Va&scaron;ington 11. septembra 2001.2003 - Mirovni pregovori Tamilskih tigrova i vlade &Scaron;ri Lanke označili su mali pomak u pomirenju nakon 19 godina dugog gradjanskog rata.2004 - Iran je pristao da, posle 25 godina prekida, obnovi odnose sa Egiptom.2005 - Mu&scaron;ka beba rodjena u Kini u prvim minutima 2005. godine progla&scaron;ena je 1,3 milijarditim stanovnikom te države.2009 - Sklanjajući se od borbi izraelskih vojnika i boraca Hamasa, 40 ljudi je poginulo u zgradi i dvori&scaron;tu &scaron;kole Ujedinjenih nacija tokom izraelskog tenkovskog napada na oblast Džabalija na severu Gaze.2014 - Rumunski Vrhovni sud osudio na četiri godine zatvora biv&scaron;eg rumunskog premijera Adrijana Nastasea zbog korupcije i na tri godine zbog iznude.2016 - Severna Koreja je izvela probu hidrogenske bombe, brojne države medju kojima SAD, Rusija, Kina i Japan osudile su ovakve probe, a Savet bezbednosti UN je održao hitnu sednicu. Severna Koreja sprovela je tri atomske probe koje koriste nuklearnu fisiju - 2006, 2009. i 2013. godine zbog čega su toj zemlji uvedene medjunarodne sankcije.2019 - Malezijski kralj Muhamed Peti abdicirao je nakon samo dve godine na prestolu. Otkako je Malezija 1957. dobila nezavisnost od Velike Britanije, devet naslednih vladara malezijskih saveznih država se smenjuju na kraljevskom tronu na svakih pet godina.

Na današnji dan, 6. januar

0 Komentari