Na današnji dan, 14. novembar

1533 - &Scaron;panski osvajači pod komandom Fransiska Pisara (Francisco Pizarro) zauzeli su grad Kusko, prestonicu carstva Inka, na teritoriji dana&scaron;njeg Perua.1770 - &Scaron;kotski istraživač Džejms Brus (James Bruce) otkrio je da je izvori&scaron;te Plavog Nila u jezeru Tana u severozapadnoj Etiopiji.1840 - Rodjen je francuski slikar Klod Mone (Claude Monet), jedan od osnivača impresionizma. Po njegovoj slici &quot;Impresija, izlazak sunca&quot;, izloženoj 1874. u Parizu, nazvan je ceo slikarski pravac koji će imati veliki uticaj na razvoj likovnog stvarala&scaron;tva.1847 - U &Scaron;vajcarskoj je izbio gradjanski rat izmedju snaga &Scaron;vajcarske konfederacije i sedam katoličkih kantona (Zonderbund), koji je okončan krajem istog meseca porazom Zonderbunda.1863 - Rodjen je belgijski hemičar Leo Bakeland (Baekeland), koji je postupkom kondenzacije formaldehida i fenola prona&scaron;ao čvrstu plastičnu masu bakelit.1889 - Rodjen je indijski državnik Džavaharlal Nehru (Jawaharlal), prvi premijer Indije nakon sticanja nezavisnosti (1947-64), jedan od osnivača i istaknuti lider Pokreta nesvrstanih zemalja.1891 - Rodjen je kanadski fiziolog Frederik Grant Banting (Frederick), koji je s Čarlsom Bestom (Charles) 1921. izolovao insulin. Godine 1923. podelio je Nobelovu nagradu za medicinu s Džonom Meklaudom (John Macleod), profesorom koji je nadgledao njihov rad. Smatrajući da je Best neuporedivo zaslužniji od Meklauda, svoju nagradu je podelio s njim.1910 - Kapetan Eugen Elaj (Eugene Ely) uzleteo je prvi put u istoriji vazduhoplovstva sa palube broda &quot;Birmingem&quot; usidrenog u američkoj luci Hempton Rouds.1918 - Toma&scaron; Masarik (Tomas Masaryk) je izabran za prvog predsednika Čehoslovačke.1935 - Rodjen je jordanski kralj Husein (Hussein), koji je u 18. godini nasledio oca, svrgnutog kralja Talala. Godine 1956. otkazao je britansko-jordanski ugovor iz 1948, nakon čega su Britanci napustili Jordan. U ratu sa Izraelom u junu 1967. borio se na strani Egipta, ali su njegove vojne snage 1970. likvidirale oružane formacije Palestinskog oslobodilačkog pokreta u Jordanu.1946 - U Argentini je umro Manuel de Falja (Falla), jedan od najznačajnijih &scaron;panskih kompozitora i pijanista 20. veka, koji je u svoje delo uspe&scaron;no ukomponovao andaluzijsku i kastiljansku narodnu muziku (&quot;Noći u &scaron;panskim vrtovima&quot;, &quot;Sedam &scaron;panskih narodnih pesama&quot;, baleti &quot;Ljubav čarobnica&quot;, &quot;Trorogi &scaron;e&scaron;ir&quot;).1979 - U zemljotresu u provinciji Korasan na istoku Irana poginulo je najmanje 385 ljudi.1983 - Prve američke krstareće rakete stigle su u britansku vazdu&scaron;nu bazu Grinhem Komon, uprkos protestima pacifista.1984 - U Los Andjelesu je uhap&scaron;en hrvatski ratni zločinac Andrija Artuković, ministar unutra&scaron;njih poslova Nezavisne Države Hrvatske u Drugom svetskom ratu. U SAD je pobegao 1948. ali su američke vlasti uporno odbijale da ispune jugoslovenski zahtev za ekstradiciju. Izručen je 12. februara 1986, a u maju iste godine osudjen na smrt. Umro je u zatvoru 1989.1988 - Palestinsko nacionalno veće prihvatilo je rezoluciju 242 UN, a time i novu političku strategiju koja podrazumeva priznavanje države Izrael, mirovne pregovore o Bliskom istoku i odbacivanje terorizma.1989 - Crnački nacionalni pokret SWAPO izvojevao je ubedljivu pobedu na prvim izborima u Namibiji.1991 - Kambodžanski princ Norodom Sihanuk vratio se u zemlju nakon 13 godina izgnanstva.1994 - U tropskoj oluji &quot;Gordon&quot; na Haitiju poginulo je najmanje 829 ljudi.1999 - Stupile su na snagu sankcije UN protiv Avganistana donete zbog odbijanja avganistanskih vlasti da izruče Osamu bin Ladena, koji je, prema tvrdnjama SAD, glavni organizator bomba&scaron;kih napada na američke ambasade u Keniji i Tanzaniji.2000 - Na konferenciji Pakta za stabilnost jugoistočne Evrope, koja je prvi put održana u Beogradu, SR Jugoslaviji obećana je pomoć od pola milijarde evra.2001 - Pet država naslednica biv&scaron;e SFRJ postigle su dogovor o početku priprema za preraspodelu 74,5 miliona dolara u zlatu, &scaron;to bi bila prva tran&scaron;a ukupne zaostav&scaron;tine od oko dve milijarde dolara.2003 - Kralj Svazilenda Msvati III prihvatio je formalno novi Ustav po kojem se sva vlast nalazi u rukama kralja.2007 - Umro je Ajra Levin (Ira) autor bestselera &quot;Rozmarina beba&quot; i &quot;Momci iz Brazila&quot;, po kojima su snimljeni uspe&scaron;ni filmovi. Tokom duge karijere Levin je pisao i za televiziju i za Brodvej.2011 - Na prvim slobodnim parlamentarnim izborima u Tunisu islamisti Enahde osvojili su 89, partija desnice Kongres za republiku 29, pokret Narodna peticija 26, Stranka levice Etakatol 20, Napredna demokratska stranka 16, Moderni demokratski blok pet poslanika od 217 poslaničkih mesta parlamenta.2021 - Vlada Austrije uvela je zabranu kretanja za nevakcinisane radi obuzdavanja &scaron;irenja korona virusa. Gradjanima starijim od 12 godina zabranjeno je da napu&scaron;taju domove u narednih deset dana, osim zbog osnovnih aktivnosti kao &scaron;to su odlazak na posao, u prodavnicu ili na vakcinaciju.

Na današnji dan, 14. novembar

0 Komentari