Na današnji dan, 2. novembar

1687 - U pobuni janjičara u Carigradu zbačen je sa vlasti turski sultan Muhamed IV, a na presto je do&scaron;ao njegov mlađi brat Sulejman III.1721 - Posle ratova protiv Otomanskog carstva i &Scaron;vedske kojima je učvrstio Rusiju na Crnom moru i Baltiku, Petar Veliki je progla&scaron;en carem cele Rusije.1755 - Rođena je francuska kraljica Marija Antoaneta (Marie Antoinette), žena Luja XVI (Louis), ćerka austrijske carice Marije Terezije (Maria Theresia). Optužena tokom Francuske revolucije da je tajnim vezama sa bečkim dvorom izdala Francusku, pogubljena je na giljotini 1793.1766 - Rođen je austrijski vojskovođa mađarskog porekla feldmar&scaron;al Johan Jozef Radecki (Johann Joseph Radetzky), vojni reformator i nacionalni heroj koji je vi&scaron;e od pola veka predvodio austrijske trupe.1785 - Londonski proizvođač kočija Lionel Lukin patentirao je prvi čamac za spa&scaron;avanje.1789 - U Francuskoj je konfiskovana imovina katoličke crkve, &scaron;to je bio prvi težak udarac katoličkoj crkvi u njenoj istoriji.1815 - Rođen je engleski matematičar Džordž Bul (George Boole), osnivač simboličke logike i &quot;Bulove algebre&quot;, koja je imala presudan značaj za razvoj kompjutera. Značajni su njegovi radovi &quot;Istraživanje zakona mi&scaron;ljenja&quot; i &quot;Matematička analiza logike&quot;1841 - Revoltirani britanskom okupacijom Kabula, Avganistanci su masakrirali 24 britanska oficira, &scaron;to je izazvalo drugi Avganistanski rat.1906. - Rođen je Lukino Viskonti (Luchino Visconti), jedan od najznačajnijih italijanskih filmskih režisera, koji je filmom &quot;Zemlja drhti&quot; (1948) označio početak italijanskog neorealizma (&quot;Bele noći&quot;, &quot;Roko i njegova braća&quot;, &quot;Gepard&quot;, &quot;Sumrak bogova&quot;, &quot;Smrt u Veneciji&quot;, &quot;Nevino&quot;).1917 - Britanski ministar inostranih poslova Artur đejms Balfur (Arthur James Balfour) objavio je Deklaraciju, poznatu kao Balfurova deklaracija, o osnivanju jevrejske države u Palestini.1930 - Haile Selasije I (Selassie) krunisan je za cara Etiopije.1938 - Mađarska je anektirala južnu Slovačku, priključiv&scaron;i se rasparčavanju Čehoslovačke nakon potpisivanja Minhenskog sporazuma u septembru.1950 - Umro je engleski dramski pisac, novinar i kritičar irskog porekla Džordž Bernard &Scaron;o (George, Shaw). Književnu karijeru počeo je pisanjem romana i pozori&scaron;nih kritika, a proslavio se mnogobrojnim pozori&scaron;nim delima. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1925. (&quot;Kandida&quot;, &quot;Zanat gospođe Voren&quot;, &quot;Major Barbara&quot;, &quot;Pigmalion&quot;).1953 - Pakistanski parlament je proglasio Islamsku republiku Pakistan.1956 - Mađarska vlada je odbacila članstvo u Var&scaron;avskom paktu i zatražila pomoć UN zbog napada sovjetskih trupa; SSSR je stavio veto u Savetu bezbednosti UN na zahtev zapadnih sila da se razmotri kriza u Mađarskoj.1964 - U Saudijskoj Arabiji je svrgnut kralj Saud, a za novog kralja progla&scaron;en je princ Fejsal (Faisal).1978 - Dvojica sovjetskih kosmonauta Jurij Romanenko i Georgij Grečko vratila su se na Zemlju sa svemirske stanice &quot;Saljut 6&quot; nakon 139 dana i 14 časova, &scaron;to je bio novi rekord boravka u vasioni.1994 - Vi&scaron;e od 430 ljudi poginulo je u požaru posle eksplozije u velikom skladi&scaron;tu nafte blizu jednog sela u južnom Egiptu.1995 - Vrhovni sud Argentine doneo je odluku o ekstradiciji nacističkog oficira Eriha Pribkea (Erich Priebke) Italiji, gde je optužen za ratne zločine tokom Drugog svetskog rata.1998 - Uragan &quot;Mič&quot;, koji je harao kroz Centralnu Ameriku sedam dana, izazvao je ogromna razaranja, posebno u Hondurasu i Nikaragvi, a najmanje 9.000 ljudi je poginulo.1999 - Crna Gora je uvela nemačku marku kao paralelnu valutu uz jugoslovenski dinar.2001 - Posle vi&scaron;e od pola veka u &scaron;kole u Srbiji ponovo je uvedena veronauka.2003 - Sve&scaron;tenik Kenon V. Džin (Canon V. Gene) Robinson imenovan je za biskupa američke Episkopalne crkve. On je prvi sve&scaron;tenik koji je javno priznao da je homoseksualac.2003 - Umrla je Kristabel Bilenberg, britanska književnica, autorka knjige &quot;Pro&scaron;lost sam ja&quot;, memoara o opstanku u nacističkoj Nemačkoj.2004 - Na predsedničkim izborima u SAD ponovo je izabran republikanac Džordž Bu&scaron; (George W. Bush).2004 - Umro je &scaron;eik Zajed Ben al Nahajan, osnivač i istorijski lider Ujedinjenih Arapskih Emirata, koji je tom zemljom vladao od 1971. godine.2004 - Holandski filmski režiser i kolumnista Teo van Gog (Gogh), praunuk slikara Vinsenta van Goga, ubijen je u Amsterdamu. Njega je ubodima noža usmrtio jedan Marokanac koji je kasnije uhap&scaron;en. Teo van Gog je snimio film o zlostavljanju žena u islamskim zemljama.2007 - Umro je Amerikanac Pol Tibets (Paul Tibbets) pilot i komandant aviona B-29 iz kojeg je 1945. godine bačena atomska bomba na Hiro&scaron;imu, od koje je poginulo između 70.000 i 100.000 ljudi.2008 - Umro je Džon Dejli (John Daly) producent 13 filmova koji su dobili Oskara, među kojima su &quot;Vod&quot; Olivera Stouna, &quot;Poslednji kineski car&quot; Bernarda Bertolučija i &quot;Priviđenja&quot; Roberta Altmana.2013 - Dvojica novinara Međunarodnog francuskog radija RFI ubijena su na severu Malija, nekoliko sati po&scaron;to ih je otela grupa naoružanih ljudi. Tim povodom Međunarodna federacija novinara ustanovila je Međunarodni dan borbe protiv nekažnjivosti zločina nad novinarima.2014 - Veljko Kadijević, poslednji ministar odbrane socijalističke Jugoslavije, umro je u Moskvi. Bio je na čelu JNA 1991. godine kada su vođenje operacije u Vukovaru i Dubrovniku, zbog čega su protiv njega u Hrvatskoj podignute tri optužnice za zločine protiv civilnog stanovni&scaron;tva. U Rusiju je prebegao 2001. godine nakon &scaron;to ga je Ha&scaron;ki sud pozvao da svedoči.2015 - Preminuo je Petar Lalović, filmski reditelj, scenarista i snimatelj poznat po metaforičnim filmovima o prirodi za koje je osvojio preko 150 nagrada (&quot;Ptice koje ne polete&quot;, &quot;Poslednja oaza&quot;, &quot;Svet koji nestaje&quot;).2020 - U terorističkom napadu u centru Beča ubijeno je pet osoba, među kojima i napadač, a 22 je ranjeno.2021 - Vi&scaron;e od 100 svetskih lidera obavezalo se na Konferenciji UN o klimatskim promenama u Glazgovu da će obustaviti seču &scaron;uma i degradaciju zemlji&scaron;ta do kraja decenije. Zajedničku deklaraciju podržali su i lideri Brazila, Indonezije i Demokratske Republike Kongo, zemlje u kojima se nalazi oko 85 odsto &scaron;uma na svetu.

Na današnji dan, 2. novembar

0 Komentari