Na današnji dan, 29. oktobar

1321 - Umro je srpski kralj Stefan Milutin Nemanjić. Tokom njegove vladavine od 1282. Srbija je pro&scaron;irila granice na severu i na jugu i doživela ekonomski i kulturni razvoj, postavljene su osnove zakonodavstva i državne uprave. Podigao je i obnovio vi&scaron;e crkava i manastira (Gračanica, Nagoričino).1507 - Rođen je &scaron;panski vojskovodja Fernando Alvares de Toledo (Alvarez), vojvoda od Albe. Kao namesnik Holandije (1567-73) sprovodio je teror nad protivnicima &scaron;panske krune, tokom kojeg je pogubljeno 18.000 ljudi. Preko svoje &scaron;pijunske mreže podsticao je progone hugenota (protestanata) u Francuskoj za vreme Katarine Mediči.1814 - Prvi parni ratni brod &quot;Fulton&quot; koji je konstruisao Robert Fulton, porinut je u njujor&scaron;koj luci.1881 - U Japanu je osnovana prva nacionalna politička stranka (Jiyuto).1888 - U Carigradu je potpisana Konvencija o Sueckom kanalu, prema kojoj &quot;kanal treba da bude slobodan i otvoren, za vreme rata i u vreme mira, za sve trgovačke i ratne brodove bez razlike na zastavu&quot;.1889 - Umro je ruski pisac, književni kritičar i revolucionar Nikolaj Gavrilovič Černi&scaron;evski. Njegovo političko delovanje u carskoj Rusiji prekinuto je progonstvom u Sibir (1864). Zalagao se da književnost bude orudje dru&scaron;tvene kritike, a u delu &quot;&Scaron;ta da se radi&quot; izneo je svoje socijalističko-utopijske poglede na dru&scaron;tvo.1897 - Rođen je nemački nacistički političar Jozef Gebels (Joseph Goebbels), ministar prosvete i propagande nacističke Nemačke (1933-45), jedan od inspiratora antisemitskog terora. Iz straha pred odgovorno&scaron;ću za nacističke zločine, izvr&scaron;io je samoubistvo sa celom svojom porodicom u poslednjim časovima pred pad Berlina u Drugom svetskom ratu.1910 - Rođen je engleski filozof Džuls Alfred Ejer (Jules, Ayer), čija se knjiga &quot;Jezik, istina i logika&quot; smatra manifestom logičkog pozitivizma (&quot;Zasnivanje empirijskog znanja&quot;, &quot;Problem saznanja&quot;, &quot;Pojam osobe&quot;).1911 - Umro je Džozef Pulicer (Joseph Pulitzer), američki novinski magnat, jedan od začetnika &quot;žute &scaron;tampe&quot;, iz čije se fondacije svake godine dodeljuje &quot;Pulicerova nagrada&quot; za novinarstvo, karikaturu, američku istoriju, poeziju, dramu, roman i muziku.1918 - Hrvatski sabor je posle raspada Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu proglasio raskid državno-pravnog odnosa sa Habsbur&scaron;kom monarhijom i proglasio pristupanje Hrvatske Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca.1923 - Turska je progla&scaron;ena republikom, a general Mustafa Kemal (od 1930. Kemal Ataturk) postao je prvi predsednik.1929 - Krah Njujor&scaron;ke berze, poznat kao &quot;crni utorak&quot;, označio je početak velike krize koja je uzdrmala temelje američke privrede, a kasnije se pro&scaron;irila na ceo svet. Industrijska proizvodnja je pala u razvijenim zemljama na nivo s početka veka, a bez posla je ostalo 26 miliona ljudi.1950 - Umro je &scaron;vedski kralj Gustav V (Gustaf) koji je tokom vladavine od 1907. osigurao neutralni status &Scaron;vedske u oba svetska rata.1956 - Dva dana uoči francusko-britanskog napada na Egipat, izraelska vojska napala je poluostrvo Sinaj.1964 - Ujedinjena Republika Tanganjika, Zanzibar i Pemba promenila je naziv u Tanzanija.1996 - U Beču je održana aukcija oko 8.000 slika, skulptura i ostalih umetničkih dela koja su od austrijskih Jevreja u Drugom svetskom ratu oteli austrijski i nemački nacisti. Prihod je dodeljen ljudima koji su preživeli holokaust.1998 - Komisija za istinu Južne Afrike predala je izve&scaron;taj predsedniku Nelsonu Mendeli (Mandel) u kojem su biv&scaron;i predsednik Bota (Botha), Mendelina biv&scaron;a supruga Vini (Winni), Butelezi (Buthelezi) i Afrički nacionalni kongres optuženi za kr&scaron;enje ljudskih prava.1998. - Veteran američke astronautike Džon Glen (John Glenn) u 77. godini spejs &scaron;atlom &quot;Diskaveri&quot; ponovo je poleteo u kosmos, 36 godina posle svoje prve kosmičke misije.1999 - Iranski predsednik Muhamed Katami zavr&scaron;io je posetu Parizu, prvu od 1979. godine, tokom koje je apelovao na globalnu toleranciju i bolje povezivanje sa Zapadom.2000 - Vi&scaron;e od 30.000 ljudi demonstriralo je protiv neonacista u nemačkom gradu Diseldorfu.2001 - Japan je usvojio kontroverzni zakon koji dozvoljava japanskim oružanim snagama, prvi put posle Drugog svetskog rata, da budu angažovane u inostranstvu kao podr&scaron;ka američkim napadima u Avganistanu.2002 - U požaru koji je zahvatio petospratni Medjunarodni trgovinski centar u južno-vijetnamskom gradu Ho &Scaron;i Min, poginulo je 61, a povredjeno vi&scaron;e od 100 ljudi. To je bio najveći požar u tom gradu u poslednjih 27 godina.2003 - U Tokiju (Japan) je osuđen na smrt ve&scaron;anjem doktor Tomomas Nakagava, jedan od vođa japanskog kulta Stra&scaron;nog suda, koji je 1995. učestvovao u napadu smrtonosnim nervnim gasom na tokijsku podzemnu železnicu kada je umrlo 12 ljudi.2003 - Umro je italijanski tenor Franko Koreli (Franco Corelli) jedan od najpopularnijih operskih pevača 20. veka, koji je nastupao u vodećim svetskim kućama, od milanske Skale do Metropoliten opere u Njujorku.2004 - Lideri Evropske unije potpisali su u Rimu evropski ustav, a 25 zemalja članica EU imale su rok od dve godine za njegovu ratifikaciju.2013 - Umro je ugledni advokat i borac za ljudska prava Srdja Popović.2004 - Arapska televizija Al Džazira emitovala je video snimak u kojem je vođa Al Kaide Osama Bin Laden prvi put javno priznao da stoji iza terorističkih napada u SAD, 11. septembra 2001. godine.2006 - U avionskoj nesreći brazilskog aviona koji je nestao iznad pra&scaron;uma Amazonije poginulo je 155 putnika i članova posade.2015 - Kina je ukinula &quot;politiku jednog deteta&quot; koja je bila na snazi 36 godina i dozvolila svim kineskim parovima da imaju po dvoje dece.2019 - Libanski premijer Saad Hariri objavio je ostavku svoje vlade nakon dvonedeljnih protesta koji su paralisali zemlju.2022 - Poginulo je 150 ljudi i isto toliko povređeno u masovnoj gužvi u jednoj uskoj ulici u Seulu (Južna Koreja) tokom proslave Noći ve&scaron;tica.

Na današnji dan, 29. oktobar

0 Komentari