Na današnji dan, 15. oktobar

1529 - Zavr&scaron;ena je prva opsada Beča povlačenjem otomanske vojske sultana Sulejmana II Veličanstvenog.1542 - Rođen je mogulski car Abu ul Fat Dželaludin Akbar (Fath Jalaluddin), jedan od najvećih vladara Indije, koji je pokorio pobunjene države Gudžarat i Ka&scaron;mir i osvojio Avganistan. Sproveo je značajne reforme, ukinuo ropstvo i poku&scaron;ao da stvori novu sinkretističku religiju koja bi ujedinila Hinduse i muslimane.1581 - Pod pokroviteljstvom Katarine Mediči (Catherine Medici) u Parizu je izvedena prva celovečernja baletska predstava (&quot;Ballet Comique de la Reine&quot;), pa se taj dan uzima kao datum nastanka baleta.1582 - U &Scaron;paniji, Portugaliji i papskim državama u Italiji počela je primena Gregorijanskog kalendara, tako &scaron;to je eliminisano deset dana, a 5. oktobar 1582. postao je 15. oktobar.1608 - Rodjen je italijanski fizičar i matematičar Evandjelista Toričeli (Evangelista Torricelli) koji je otkrio princip živinog barometra (Toričelijeva cev). Bio je saradnik Galilea Galileja (Galilei), posle čije smrti je nasledio katedru za matematiku na univerzitetu u Firenci.1791 - Rođen je Sima Milutinović Sarajlija, jedan od najznačajnijih i, uz Lukijana Mu&scaron;ickog, najuticajniji srpski pesnik XIX veka. Učestvovao je u oba srpska ustanka protiv Turaka, a od 1827. na Cetinju je bio sekretar vladike Petra I Petrovića Njego&scaron;a i učitelj njegovog sinovca Rada, kasnije Petra II Petrovića Njego&scaron;a (spevovi &quot;Srbijanka&quot;, &quot;Trojebratstvo&quot;, &quot;Trojesestarstvo&quot;, tragedija &quot;Obilić&quot;, &quot;Istorija Srbije&quot;, &quot;Istorija Crne Gore&quot;).1817 - Umro je poljski nacionalni junak Tadeu&scaron; Ko&scaron;ću&scaron;ko (Tadeusz Kosciuszko), učesnik Američkog rata za nezavisnost i adjutant Džordža Va&scaron;ingtona, kasnije prvog predsednika SAD. Po povratku u domovinu borio se protiv rasparčavanja Poljske, ali je njegova vojska poražena u oktobru 1794. Umro je u izbegli&scaron;tvu u &Scaron;vajcarskoj.1894 - Pod optužbom za veleizdaju, u Parizu je uhap&scaron;en francuski oficir Alfred Drajfus (Dreyfus), čime je počela burna afera koja je godinama potresala dru&scaron;tveni i politički život Francuske. Bez dokaza je osudjen na doživotnu robiju, ali je posle velikog negodovanja javnosti i angažovanog istupa pisca Emila Zole (Emile) otkriven pravi krivac, a Drajfus je rehabilitovan.1917 - U &scaron;umi Vensen, nadomak Pariza streljana je Mata Hari, najpoznatija &scaron;pijunka u Prvom svetskom ratu. Profesionalna plesačica, specijalizovana za egzotične plesove iz Indije i sa Jave, važila je za najlep&scaron;u ženu sveta svog vremena, a osudjena je na smrt zbog &scaron;pijunaže u korist Nemačke.1928 - Nemački dirižabl &quot;Graf Cepelin&quot; je obavio prvi komercijalni let preko Atlantika.1945 - Premijer &quot;vi&scaron;ijevske Francuske&quot; u Drugom svetskom ratu Pjer Laval (Pierre) pogubljen je zbog predaje zemlje nacističkoj Nemačkoj.1946 - Nacistički lider Herman Gering (Hermann Goering) izvr&scaron;io je samoubistvo u zatvorskoj ćeliji dan pre izvr&scaron;enja smrtne kazne na koju ga je osudio Medjunarodni sud za ratne zločine u Nirnbergu.1949 - U Mađarskoj su pogubljeni Laslo Rajk (Lazslo), Tibor Sonji (Sonyi) i Andra&scaron; Salai (Andras). Na montiranom sudskom procesu oni su osudjeni na smrt kao &quot;buržoaski revizionisti i titoisti&quot;. Posmrtno su rehabilitovani 1956. kao žrtve kulta ličnosti.1964 - Nikita Hru&scaron;čov je smenjen sa mesta prvog sekretara Komunističke partije Sovjetskog Saveza, a na njegovo mesto je do&scaron;ao Leonid Brežnjev. Novi premijer postao je Aleksej Kosigin.1989. - Umro je Danilo Ki&scaron;, jedan od najvećih pisaca novije srpske književnosti čije je delo značajno doprinelo njenoj afirmaciji u svetu. Preveden je na mnoge svetske jezike i dobitnik je mnogobrojnih priznanja i nagrada. (&quot;Mansarda&quot;, &quot;Ba&scaron;ta, pepeo&quot;, &quot;Pe&scaron;čanik&quot;, &quot;Grobnica za Borisa Davidoviča&quot;, &quot;Rani jadi&quot;, &quot;Enciklopedija mrtvih&quot;, &quot;Čas anatomije&quot;).1993 - Nobelovu nagradu za mir dobili su predsednik Južne Afrike Frederik Vilem de Klerk (Willem) i vodja Afričkog nacionalnog kongresa Nelson Mandela za doprinos okončanju režima aparthejda u Južnoj Africi.1997 - Kongoanski pobunjenici u&scaron;li su u glavni grad Brazavil i zbacili predsednika Paskala Lisubu (Pascal Lissouba). Nakon četvoromesečnog gradjanskog rata, na vlast se vratio biv&scaron;i predsednik Denis Sasu Ngueso (Sassou Nguesso).1998 - Na osnovu dogovora predsednika SR Jugoslavije Slobodana Milo&scaron;evića i američkog izaslanika Ričarda Holbruka (Richard Holbrooke), načelnik General&scaron;taba Vojske Jugoslavije Momčilo Peri&scaron;ić i komandant NATO Vesli Klark potpisali su sporazum o uspostavljanju vazduhoplovne posmatračke misije na Kosovu.2003 - Kina je lansirala svoj prvi kosmički brod sa ljudskom posadom. U letelici &quot;&Scaron;endžou pet&quot; (Shenzhou 5) bio je astronaut Jang (Yang) Livei.2006 - Turski pisac, romansijer Orhan Pamuk dobio je Nobelovu nagradu za književnost.2007 - Evropska unija i Crna Gora potpisale su u Luksemburgu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju.2013 - Fudbalska reprezentacija Bosne i Hercegovine se po prvi put u istoriji plasirala na Svetsko prvenstvo u fudbalu.2017 - Na parlamentarnim izborima konzervativna Austrijska narodna partija (OVP) osvojila je najvi&scaron;e glasova, potom desničarska Slobodarska partija Austrije (FPO), dok je na trećem mestu Socijaldemokratska stranka Austrije (SPO). Sebastijan Kurc (Sebastian Kurz) imenovan je u decembru za kancelara na predlog koalicije OVP-FPO, i tako postao najmladji kancelar u istoriji Austrije.2017 - U eksploziji kamiona-bombe u Mogadi&scaron;u, najsmrtonosnijem pojedinačnim napadu u istoriji Somalije poginulo je vi&scaron;e od 300 ljudi.2020 - Predsednik Kirgizije Soronbaj Ženbekov podneo je ostavku nakon vi&scaron;ednevnog političkog haosa u zemlji i protesta posle parlamentarnih izbora.2022 - U eksploziji u rudniku uglja u gradu Amasra na severu Turske poginula je 41 osoba.2023 - Izraelska vojska je identifikovano 126 talaca u rukama Hamasa posle iznenadnog napada te palestinske islamske ekstremističke organizacije 7. oktobra na izraelsku teritoriju.

Na današnji dan, 15. oktobar

0 Komentari