Na današnji dan, 30. avgust

1483 - Umro je francuski kralj Luj XI (Luis), koji je tokom vladavine od 1461. uspeo da pobedi Ligu feudalaca i da ojača centralnu kraljevsku vlast. Nasledio ga je sin &Scaron;arl VIII.1645 - Holandjani i američki Indijanci sklopili su primirje u Nju Amsterdamu (Njujork).1748 - Rodjen je Žak Luj David (Jacques Louis), najznačajniji predstavnik klasicizma u francuskom slikarstvu, dvorski slikar Napoleona Bonaparte. Izvr&scaron;io je veliki uticaj na likovnu umetnost, ali su njegovi sledbenici uglavnom zavr&scaron;ili u &scaron;ablonu akademizma (&quot;Zakletva Horacija&quot;, &quot;Napoleonovo krunisanje&quot;, &quot;Porodica Žerar&quot;, &quot;Ubijeni Mara&quot;, &quot;Gospodja Rekamje&quot;).1757 - Ruska armija je u Sedmogodi&scaron;njem ratu, pod komandom mar&scaron;ala Stepana Fjodoroviča Apraksina, porazila pruske trupe u bici kod Gros Jegersdorfa.1797 - Rodjena je engleska književnica Meri &Scaron;eli (Mary Shelley) autorka romana &quot;Franke&scaron;tajn&quot;, supruga pesnika Persija Bi&scaron; &Scaron;elija (Percy Byssh Shelley).1871 - Rodjen je britanski fizičar Ernest Raterford (Rutherford) dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1908. Otkrio je alfa i beta zrake u radijumu, a bombardujući azot alfa česticama izveo je prvu transmutaciju jednog elementa u drugi (1919).1881 - Francuski inženjer Kleman Ader (Clement) patentirao je u Nemačkoj prvi stereofonski zvučni sistem.1914 - U bici kod Tanenberga u Prvom svetskom ratu nemačka Osma armija pod komandom generala Paula fon Hindenburga potukla je Drugu rusku armiju generala Aleksandra Samsonova, koja je izgubila oko 30.000 ljudi. General Samsonov je izvr&scaron;io samoubistvo.1918 - Prilikom posete fabrici &quot;Miheljson&quot; u atentatu je ranjen Vladimir Ilič Lenjin. U lidera sovjetske Rusije pucale su pripadnice Socijal-revolucionarne partije Fanja Kaplan i njena sestra Dora.1929 - Umro je dubrovački književnik Ivo Vojnović, autor drama &quot;Dubrovačka trilogija&quot; i &quot;Ekvinocij&quot;, koje su vi&scaron;e decenija bile na repertoarima jugoslovenskih pozori&scaron;ta.1940 - U Beču su zavr&scaron;eni razgovori predstavnika Nemačke, Italije, Rumunije i Madjarske (Beka arbitraža) na kojima su Nemačka i Italija prisilile Rumuniju da ustupi Bugarskoj južnu Dobrudžu, a Madjarskoj deo Transilvanije.1940 - Umro je engleski fizičar Džozef Džon Tomson (Joseph John Thomson), koji je 1897. otkrio elektron. Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziku 1906.1942 - Usta&scaron;e su u Sremskoj Mitrovici u Drugom svetskom ratu streljale Savu &Scaron;umanovića, jednog od najboljih srpskih slikara izmedju dva rata. Njegove velike kompozicije &quot;Doručak na travi&quot; i &quot;Pijana ladja&quot; ubrajaju se medju najznačajnija dela modernog srpskog slikarstva.1944 - Sovjetska armija je u Drugom svetskom ratu zauzela naftna polja u Ploe&scaron;tiju u Rumuniji, čime je nemačku vojsku li&scaron;ila važnog izvora snabdevanja gorivom.1945 - Velika Britanija je ponovo uspostavila svoju vlast u Hongkongu, nakon tri godine i sedam meseci japanske okupacije.1957 - Senator Strom Turmond (Thurmond) iz Južne Karoline postavio je novi rekord u opstrukciji američkog Kongresa govoreći vi&scaron;e od 24 sata protiv predloga zakona o gradjanskim pravima.1963 - Izmedju sedi&scaron;ta vlada SSSR i SAD, Kremlja i Bele kuće, lideri Nikita Hru&scaron;čov i Džon Kenedi (John Kennedy) uspostavili su posle kubanske krize, koja je zapretila op&scaron;tim nuklearnim sukobom, direktnu telefonsku vezu, poznatu kao &quot;crveni telefon&quot;.1973 - Kenija je zabranila lov na slonove i trgovinu slonovačom.1974 - Kod Zagreba se dogodila te&scaron;ka železnička nesreća u kojoj je izgubilo život oko 150 ljudi. To je bila najveća železnička nesreća u istoriji jugoslovenskog saobraćaja.1981 - U Teheranu su u eksploziji bombe podmetnute u kancelariji premijera poginuli predsednik Irana Mohamad Ali Radžai (Mohammad, Rajai) i premijer Mohamad Džavad Bahonar (Mohammad Javad).1991 - Sovjetska republika Azerbejdžan je objavila nezavisnost od Moskve i poćela formiranje sopstvene armije.1992 - Prekinuta je petomesečna srpska opsada Goražda. U skladu sa dogovorom u Londonu komanda bosanskih Srba povukla je oko 1.000 svojih vojnika, a zajedno sa njima povlačila se i kolona civila izbeglica srpske nacionalnosti. U napadu &quot;zelenih beretki&quot; (bosanski Muslimani) na kolonu poginulo je 22, a ranjeno oko 50 ljudi.1995 - Avioni NATO-a počeli su seriju napada na srpske položaje u Bosni u poku&scaron;aju da prisile rukovodstvo bosanskih Srba da prihvati mirovni plan za BiH. Napadi su usledili dva dana nakon &scaron;to je u minobacačkom napadu na Sarajevo ubijeno 37 ljudi, a obustavljeni su 14. septembra, kada su Srbi potpisali sporazum o povlačenju te&scaron;kog naoruzžanja na 20 kilometara od Sarajeva.2001 - Oko 438 izbeglica, mahom iz Avganistana, spa&scaron;enih sa feribota koji je tonuo, nastavilo je da umire na norve&scaron;kom teretnom brodu, jer im Australija nije dozvolila ulazak u tu zemlju.2003 - U Severnom moru potonula je ruska atomska podmornica. Od deset članova posade, jedan čovek je spa&scaron;en.2003. - Umro je američki glumac Čarls (Charles) Bronson, zvezda akcionih filmova iz 1960-ih i 1970-tih.2004 - Na Ilidži kod Sarajeva uhap&scaron;en je Ramiz Delalić Ćelo, osumnjičen da je 1. marta 1992. na svadbi na Ba&scaron;čar&scaron;iji ubio jednog od svatova Srbina Nikolu Gardovića. To ubistvo produbilo je poremećene medjunacionalne odnose i ubrzalo početak rata u Bosni i Hercegovini.2006 - Umro je egipatski pisac i dobitnik Nobelove nagrade za knjiženost 1988. Nagib Mahfuz (Naguib Mahfouz).2007 - U požaru na ostrvu Veliki Kornati u Hrvatskoj stradalo je 12 vatrogasaca.2008 - Od avgusta 2007. godine do avgusta 2008. uni&scaron;teno je 8.147 kvadratnih kilometara &scaron;ume Amazona, odnosno za 69 odsto vi&scaron;e u odnosu na prosek prethodne tri godine.2009 - Beloruski borbeni avion &quot;Su-27&quot; sru&scaron;io se na aeromitingu u centralnoj Poljskoj izvodeći manevar, poginula su oba pilota.2011 - Biv&scaron;i ministar finansija Jo&scaron;ihiko Noda, izabran je za novog premijera Japana, nakon ostavke doda&scaron;njeg premijera Naoto Kana.2013 - Jedan od najpoznatijih pesnika anglosaksonskog jezičkog područja, Irac &Scaron;ejmus Hini (Seamus Heaney) kome je 1995. pripala Nobelova nagrada za književnost, preminuo je u Dablinu. Iza sebe je ostavio 13 zbirki lirike, dve drame, četiri knjige eseja o poeziji i brojne tekstove u periodici.2014 - Tunižanska obalska straža prona&scaron;la je tela 41 osobe za koje se veruje da su migranti, pretežno iz Sirije, koji su se udavili poku&scaron;avajući da otplove ka Evropi.2014 - Kalifornija je prva američka savezna država koja je na svojoj teritoriji zabranila kori&scaron;ćenje plastičnih kesa za jednokratnu upotrebu.2020 - Na parlamentarnim izborima u Crnoj Gori opozicione stranke su osvojile 41 mandat &scaron;to im je omogućilo formiranje vlade. To je prva promena vlasti u Crnoj Gori od uvođenja vi&scaron;epartijskog sistema 1990. godine i obnove nezavisnosti 2006. godine.2022 - Umro je Mihail Gorbačov, poslednji predsednik Sovjetskog Saveza (od 1985. do 1991.). Njegove političke reforme dovele su do okončanja Hladnog rata, kao i do kraja vrhovne političke vlasti Komunističke partije i raspada Sovjetskog Saveza.2023 - U Gabonu je vojska preuzela vlast dan nakon &scaron;to je progla&scaron;ena pobeda aktuelnog predsednika Ali Bonga.Porodica Bongo bila je na vlasti ove zemlje od 1968.

Na današnji dan, 30. avgust

0 Komentari