Na današnji dan, 22. maj

1455 - Bitkom kod Sent Albansa u Engleskoj je počeo 30-godi&scaron;nji &quot;Rat dveju ruža&quot; između dinastija Lankaster (Lancaster) i Jork (York).1813 - Rođen je nemački kompozitor Rihard Vagner, reformator opere i orkestra. Stvarao je muzičke drame epskih razmera, pro&scaron;irio Betovenov simfonizam u operskoj partituri i postigao prožimanje dramske radnje i muzike (&quot;Ukleti Holanđanin&quot;, &quot;Tanhojzer&quot;, &quot;Tristan i Izolda&quot;, &quot;Prsten Nibelunga&quot;, &quot;Parsifal&quot;).1833 - U Čileu je usvojen ustav kojim je data veća vlast predsedniku, a rimokatolička vera progla&scaron;ena državnom.1859 - Rođen je engleski pisac Artur Konan Dojl (Arthur Conan Doyle), proslavljeni autor kriminalističkih romana u kojima su glavni junaci detektiv &Scaron;erlok Holms (Sherlock Holmes) i njegov prijatelj dr Votson (Watson).1873 - Umro je italijanski pisac Alesandro Manconi (Alessandro Manzoni), čije su delo i ideje snažno uticale na nacionalni pokret &quot;rizorđimento&quot; 40-tih godina 19. veka (&quot;Verenici&quot;, posmrtna oda Napoleonu i Bonaparti (Bonaparte) &quot;Svete himne&quot;, drame &quot;Grof Karmanjola&quot;, &quot;Adelki&quot;).1885 - Umro je francuski književnik Viktor Igo (Victor Hugo), uz Balzaka (Balzac) najznačajnija ličnost u francuskoj književnosti. Od 1841. je član Akademije, a od 1845. poslanik u parlamentu gde se zalaže za slobodu &scaron;tampe, ukidanje smrtne kazne i socijalne reforme. Nakon državnog udara Napoleona Bonaparte, odlazi u 19-godi&scaron;nje izgnanstvo gde je napisao najpoznatija dela, romane &quot;Jadnici&quot; i &quot;Zvonar Bogorodične crkve&quot;.1907 - Rođen je engleski pozori&scaron;ni i filmski glumac, režiser i producent Lorens Olivije (Laurence Olivier), jedan od najboljih tumača &Scaron;ekspirovih (Shakespeare) likova, dobitnik Oskara za film &quot;Hamlet&quot;. Godine 1970. dobio je plemićku titulu.1914 - Velika Britanija je od Anglo-persijske naftne kompanije preuzela kontrolu nad naftnim izvorima u Persijskom zalivu.1915 - U najtežoj železničkoj nesreći u Velikoj Britaniji u sudaru dva voza u &Scaron;kotskoj, poginulo je 227 ljudi.1918 - Nemački avioni bombardovali su Pariz u Prvom svetskom ratu.1939 - Hitler i Musolini potpisali su &quot;Čelični pakt&quot; o desetogodi&scaron;njem vojnom i političkom savezu Nemačke i Italije.1943 - U Moskvi je saop&scaron;teno da je raspu&scaron;tena Komunistička internacionala (Kominterna). Smatra se da je to bio Staljinov gest dobre volje prema zapadnim saveznicima u Drugom svetskom ratu.1970 - Umro je jugoslovenski reditelj i scenograf Bojan Stupica. Od 1949. bio je reditelj i jedan od glavnih organizatora u Jugoslovenskom dramskom pozori&scaron;tu u Beogradu, a od 1957. režirao je u beogradskom Ateljeu 212 i u Narodnom pozori&scaron;tu.1972 - Predsednik SAD Ričard Nikson (Richard Nixon) sreo se u Moskvi s predsednikom Vrhovnog sovjeta SSSR Leonidom Brežnjevom, kao prvi američki predsednik koji je posetio Sovjetski Savez.1972 - Cejlon je postao republika u okviru Britanskog komonvelta pod nazivom &Scaron;ri Lanka.1975 - Rodezija je isključena iz Olimpijskih igara zbog rasističke politike vladajućeg režima.1985 - U eksploziji automobila-bombe u jednom predgrađu Bejruta poginulo je 60, a ranjeno 190 ljudi.1989 - Indija je izvela probu svoje prve rakete zemlja-zemlja srednjeg dometa.1992 - Generalna skup&scaron;tina UN primila je u punopravno članstvo tri biv&scaron;e jugoslovenske republike Sloveniju, Hrvatsku i Bosnu i Hercegovinu. Istog dana u Sarajevu je postignut sporazum predstavnika JNA i Predsedni&scaron;tva BiH o mirnom povlačenju vojnika i pitomaca, državljana SR Jugoslavije, iz vojnih kasarni u Sarajevu i Pazariću.1994 - Pobunjenici u građanskom ratu u Ruandi zauzeli su međunarodni aerodrom u Kigaliju i ključnu kasarnu vladinih snaga, otkloniv&scaron;i najveću prepreku u pohodu na glavni grad.1997 - Pola miliona Poljaka pohrlilo je da vidi svog zemljaka, Papu Jovana II tokom njegove desetosatne posete toj zemlji.1997 - Ruski predsednik Boris Jeljcin smenio je ministra odbrane i nekoliko generala, nakon &scaron;to su odbili da smanje budžet i reorganizuju vojsku.1998 - Glasači u Severnoj Irskoj izglasali mirovni ugovor kojim je okončana 20-godi&scaron;nja borba protestanata i katolika. Za ustavne promene glasalo je blizu 95 odsto glasača.1999 - U najvećem talasu izbeglica sa Kosova oko 7.700 Albanaca pre&scaron;lo je u Makedoniju.2000 - Izraelske sudije oborile su zakon koji je branio ženama da se mole ispred Tora arabeski na Zapadnom zidu, jevrejskom sve&scaron;tenom mestu.2001 - Nacionalna skup&scaron;tina Francuske odobrila je kontroverzni predlog zakona kojim bi ostrvo Korzika dobilo vi&scaron;e prava. Protesti separatista na tom ostrvu protiv Pariza trajali su 20 godina.2002 - Biv&scaron;i član Kju Kluks Klana, Bobi Frenk Čeri (Bobby Frank Cherry), progla&scaron;en je krivim za ubistvo četiri devojčice crnkinje. One su poginule 1963. u eksploziji dinamita koji je on postavio u crkvi u Birmingemu.2003 - Savet bezbednosti UN ukinuo je 13-godi&scaron;nje sankcije Iraku, istovremeno dajući SAD i Velikoj Britaniji velika ovla&scaron;ćenja u vođenju te zemlje i njene naftne industrije.2007 - Pijanista Ben Vajsman (Weisman), koji je komponovao ili bio koautor oko 60 pesama za Elvisa Prislija (Presley), umro je u 86. godini (&quot;Follow That Dream&quot;, &quot;Fame and Fortune&quot;).2007 - Jedan od osnivača Svetske organizacije Roma i dugogodi&scaron;nji borac za prava Roma Vanja de Gila Kohanovski preminuo je u Parizu.2010 - U nesreći indijskog aviona prilikom sletanja u gradu Mangalor poginulo 158 ljudi, a osmoro je preživelo. Među poginulima je Zlatko Glu&scaron;ica pilot &quot;JAT ervejza&quot;, koji je upravljao avionom.2012 - Britanka Sara Vest preuzela je komandu nad fregatom &quot;HMS Portland&quot; kao prva žena komandant bojnog broda Kraljevske mornarice.2012 - Prvi put je jedna privatna kompanija, američki Spejsiks (SpaceX), lansirala svemirsku letelicu ka Međunarodnoj svemirskoj stanici. Do tada su to činile isključivo vlade.2013 - Novoizabrani premijer Islanda Sigmundur David Gunlaugson, lider Napredne stranke objavio je da neće nastaviti pregovore o ulasku te zemlje u EU bez prethodnog referenduma.2014 - Vojska Tajlanda na čelu sa komandantom kopnene vojske, generalom Prajut Čan-Oča, preuzela je vlast sa ciljem uspostavljanja reda i stabilnosti posle &scaron;est meseci političke blokade i nemira u zemlji. Tokom naredna dva dana vojska je uvela policijski čas i raspustila parlament.2016 - Preminuo je velikan jugoslovenskog i srpskog filma Velimir Bata Živojinović, glumac koji je realizovao oko 300 glavnih i epizodnih uloga. Film &quot;Valter brani Sarajevo&quot; doneo mu je status ikone u Kini i učinio ga jednim od najgledanijih glumaca u istoriji filma.

Na današnji dan, 22. maj

0 Komentari