Na današnji dan, 15. maj

1571 - Tatari su osvojili i zapalili Moskvu.1767 - Đenova je Francuskoj prodala ostrvo Korziku.1773 - Rođen je austrijski državnik knez Klemens Meternih (Metternich), gotovo 40 godina najuticajnija ličnost u Evropi, kao ministar inostranih poslova i kancelar Austrije (1809-48). Smatra se oličenjem apsolutističkog režima. Sa ruskim carem Aleksandrom I osnovao je Svetu alijansu čiji je osnovni cilj bio gu&scaron;enje nacionalnih pokreta u Evropi.1796 - Trupe Napoleona Bonaparte u&scaron;le su u Milano.1847 - U Italiji je umro irski političar Danijel O&#39;Konel (O&#39;Connell), zvan Osloboditelj. Kao član britanskog parlamenta, uspeo je da prisili vladu da prihvati zakon o emancipaciji katolika (1829). Smatra se jednim od najboljih govornika 19. veka.1848 - U Beču je izbio ustanak protiv apsolutističkog režima koji je primorao austrijsku carsku vladu da povuče oktroisani ustav donet 25. aprila i da raspi&scaron;e izbore.1859 - Rođen je francuski fizičar Pjer Kiri (Pierre Curie). Proučavao je magnetizam i radioaktivnost, a sa suprugom Marijom (Marie) otkrio je 1898. polonijum i radijum. Nobelovu nagradu za fiziku 1903. supružnici Kiri podelili su sa Antoan-Anrijem Bekerelom (Antoine-Henri Becquerel).1886 - Umrla je američka književnica Emili Dikinson (Emily Dickinson). Njene pesme otkrivene su i izdate nakon njene smrti, a tek u 20. veku stekla je ugled jedne od najvećih američkih pesnikinja.1891 - Rođen je ruski pisac Mihail Afanasjevič Bulgakov, autor romana &quot;Bela garda&quot;, pretočenog u dramu &quot;Dani turbina&quot; koja je s velikim uspehom igrana u teatru MHAT. Poznat je po satiričnim i groteskno-fantastičnim pripovetkama i romanu &quot;Majstor i Margarita&quot;.1914 - Umro je istoričar i književni kritičar Jovan Skerlić, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Svojim književnim i javnim radom značajno je uticao na kulturni i politički život u Srbiji na početku 20. veka (&quot;Istorija srpske književnosti&quot;).1918 - Prva avionska po&scaron;ta u svetu krenula je između Njujorka, Filadelfije i Va&scaron;ingtona.1923 - Velika Britanija priznala je Transjordan pod emirom Abdulahom (Abdullah) kao nezavisnu državu.1940 - U SAD su počele da se prodaju prve najlon čarape.1940 - Kapitulirala je holandska vojska u Drugom svetskom ratu.1943 - Raspu&scaron;tena je Komunistička internacionala (Kominterna).1945 - Nemačke trupe napustile su Jugoslaviju u Drugom svetskom ratu tokom kojeg je za četiri godine poginulo 1.706.000 ljudi, a zemlja je poru&scaron;ena i opusto&scaron;ena.1948 - Novostvorenu državu Izrael napali su egipatski avioni, a sa severa i istoka libanske i jordanske trupe.1955 - U Beču je potpisan Austrijski državni ugovor kojim je okončana desetogodi&scaron;nja saveznička okupacija, a Austrija postala nezavisna republika u granicama od 1. januara 1938.1957 - Velika Britanija je izvela prvu probu hidrogenske bombe u centralnom Pacifiku.1987 - Umrla je američka filmska glumica Rita Hejvort (Hayworth) holivudski seks simbol &#39;40-tih godina 20. veka (&quot;Samo anđeli imaju krila&quot;, &quot;Đilda&quot;, &quot;Dama pod sumnjom&quot;).1989 - Sovjetski predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov objavio je u Pekingu kraj kinesko-sovjetskih raskola.1991 - Edit Kreson (Edith Cresson) postala je prva žena premijer Francuske.1992 - Hiljade pristalica opozicije u Azerbejdžanu zauzele su zgradu parlamenta i predsedničku palatu u Bakuu. Narednog dana s vlasti je zbačen predsednik Ajaz Mutalibov koji je potom izbegao u Moskvu.1992 - Tokom povlačenja Jugoslovenske narodne armije (JNA) iz Bosne, u Tuzli je napadnut vojni konvoj. Poginulo je 49 vojnika.1996 - Desničarski lider Atal Bihari Vadžpaji (Vajpayee) postao je premijer Indije, po&scaron;to je njegova partija Baratija Džanata na parlamentarnim izborima osvojila relativnu većinu. To je bilo prvi put da hindu nacionalista dobije mesto premijera.1996 - Skup&scaron;tina SR Jugoslavije smenila je guvernera Narodne banke Jugoslavije Dragoslava Avramovića, tvorca privredne reforme koja je početkom 1994. zemlju izvukla iz hiperinflacije. Avramović je prethodnog dana u ekspozeu u Skup&scaron;tini optužio vladu SR Jugoslavije da blokira pregovore sa međunarodnim finansijskim organizacijama i time gura zemlju u propast.1999 - Italija je dobila novog predsednika Karla Azelja Čampija (Carlo Azeglio Ciampi).2001 - &Scaron;ef UNMIK-a Hans Hekerup potpisao je u Pri&scaron;tini &quot;Ustavni okvir za samoupravu na Kosovu&quot; uprkos protivljenju Srba s Kosova, koji su smatrali da taj najvi&scaron;i pravni akt pokrajine nije u skladu s rezolucijom UN o njenom budućem statusu.2002 - Narodna banka Jugoslavije je saop&scaron;tila da je dinar postao konvertibilan u svim tekućim transakcijama sa inostranstvom, prvi put od 1946, kada je Jugoslavija postala članica MMF.2003 - Ha&scaron;ki tribunal za ratne zločine počinjene u Ruandi osudio je na doživotni zatvor biv&scaron;eg ministra informacija Eliezera Nijitegeka (Eliezer Niyitegeka), a biv&scaron;eg gradonačelnika Lorenta Semanzu na 25 godina zatvora, zbog uče&scaron;ća u genocidu 1994. godine.2009 - Beogradski radio B92 obeležio je 20 godina rada. Radio i televizija B92 emitovali su program na celoj teritoriji Srbije, a ta medijska kuća bavila se i izdava&scaron;tvom, organizovanjem kulturnih priredbi i humanitarnim radom.2012 - Umro je Karlos Fuentes, romansijer, pripovedač, dramski pisac i esejista, jedan od najznačajnijih meksičkih i latinoameričkih pisaca 20. veka. Autor je vi&scaron;e od 20 knjiga proze, među kojima su i romani: Smrt Artemija Kruza, Sveto mesto, Terra Nostra, Stari Gringo, Dijana, Godine s Laurom Dijaz, Srećne porodice, Volja i sudbina, Adam u raju.2014 - U 18 gradova i op&scaron;tina u Srbiji progla&scaron;eno je vanredno stanje zbog vi&scaron;ednevnih obilnih padavina, izlivanja reka i poplava koje su izazvale klizi&scaron;ta i ru&scaron;enje kuća, puteva, vodovoda i druge infrastrukture. U poplavnom talasu je poginulo 57 ljudi.2019 - Preminuo je Mihailo Mi&scaron;a Janketić, pozori&scaron;ni i filmski glumac. U bogatoj karijeri Janketić je odigrao vi&scaron;e od stotinu uloga, najvi&scaron;e u Jugoslovenskom dramskom pozori&scaron;tu u Beogradu.

Na današnji dan, 15. maj

0 Komentari