Srbija prva u Evropi po uzgoju šljive

Podaci Republičkog zavoda za statistiku pokazuju da se 2023. godine pod voćnjacima nalazilo ukupno 196.129,39 hektara zemlji&scaron;ta, a najveće povr&scaron;ine su bile u Regionu &Scaron;umadije i Zapadne Srbije, dok su najmanje bile u Beogradskom regionu.Ukupne povr&scaron;ine pod &scaron;ljivom su u 2022. godini iznosile 72.323 hektara. Odmah iza Srbije, kada je u pitanju evropsko trži&scaron;te, na&scaron;la se Rumunija sa 66.710 hektara, a potom i Rusija sa 49.128 hektara. Tradicija, povoljni prirodni uslovi, proizvodnja su&scaron;ene &scaron;ljive i prerada u rakiju su ranije opredeljivali proizvođače da se bave proizvodnjom &scaron;ljive, uglavnom na ekstenzivan način, dok su zasadi u kojima se proizvode plodovi namenjeni stonoj potro&scaron;nji slabo zastupljeni. U strukturi voćarstva Srbije, &scaron;ljiva zauzima vodeće mesto po obimu proizvodnje. Iako se ukupan broj stabala u poslednjih 10 godina neznatno smanjuje, proizvodnja je na godi&scaron;njem nivou dosta stabilna, &scaron;to ukazuje na činjenicu da se ekstenzivna proizvodnja sve vi&scaron;e zamenjuje poluintenzivnim i intenzivnim načinima gajenja. Dunja, iako veoma traženo voće za proizvodnju rakije, malo je zastupljena u domaćem voćarstvu i gaji se na svega 2.040 hektara. Jabuka je po obimu proizvodnje najznačajnija kontinentalna voćna vrsta u svetu, a Srbija se 2022. sa proizvodnjom od 486.215 tona na&scaron;la na 11 mestu u Evropi. U Srbiji je rekordan obim proizvodnje jabuke ostvaren u 2021. godini, kada je proizvedeno 513.646 tona. Poslednjih godina, svetska proizvodnja jabuke je u blagom porastu, a Kina proizvodi skoro polovinu ukupne svetske proizvodnje. Kada je reč o uzgoju kru&scaron;ke, Srbija je sa 5.011 hektara u 2022. godini zauzela &scaron;esto mesto u Evropi. Pod vi&scaron;njom se nalazi 19.878,21 hektara, &scaron;to Srbiju svrstava na treće mesto u Evropi. Vi&scaron;egodi&scaron;nji prosek za poslednje četiri godine iznosi 157.792 tone, &scaron;to je među voćnim vrstama stavlja na treće mesto, iza &scaron;ljive i jabuke. Najveći proizvođač vi&scaron;nje u svetu je Ruska Federacija Breskva je ko&scaron;tičava voćna vrsta koja je osetljiva na niske temperature, tako da je u Srbiji zastupljena u manjem broju regiona na ukupnoj povr&scaron;ini od 7.079 hektara. Pored breskve, kajsija je jedna od voćnih vrsta koje su u cvetanju i precvetavanju najosetljivije na niske temperature, kako zimske tako i prolećne mrazeve. I pored te činjenice, u ravničarskim delovima Vojvodine imamo veći broj zasada kajsije, &scaron;to je rizično i neopravdano. Pod kajsijom se u Srbiji nalazi oko 6.092 hektara, &scaron;to Srbiju svrstava na &scaron;esto mesto u Evropi Pod tre&scaron;njom se nalazi oko 7.039 hektara, a centralno mesto u proizvodnji tog voća ima selo Ritopek. U poslednjih 10 godina, najmanja proizvodnja oraha i leske ostvarena je 2019. i iznosila je 13.851 tonu, a najveća 2022. godine iznosila je 21.266,5 tona sa prosekom u poslednje četiri godine od 17.552 tone. Ukupne povr&scaron;ine pod jagodastim voćnim vrstama u 2023. godini iznosile su 39.853,1 hekatara i čine 19,6 odsto ukupnih povr&scaron;ina pod voćem. Malina je vodeća voćna vrsta po vrednosti izvoza koja je u 2023. godini iznosila 280,2 miliona evra. Od ukupno izvezenih količina, vi&scaron;e od 98 odsto maline se izveze kao smrznuta. Srbija je na trećem mestu u Evropi po povr&scaron;inama pod malinom sa 18.625 hektara. Najveće povr&scaron;ine pod malinom su u op&scaron;tinama Ivanjica, Arilje, Bajina Ba&scaron;ta, Užice i Prijepolje. Kupine su, pored malina, najznačajnija jagodasta voćna vrsta kod nas sa izvezenim količinama od 19.892 tone i vredno&scaron;ću izvoza od 41 milion evra u 2023. godini. Jagoda je značajan izvozni proizvod sa izvezenim količinama od 11.446 tona u 2023, od čega se vi&scaron;e od 60 odsto izveze u smrznutom stanju. Ostatak se potro&scaron;i na domaćem trži&scaron;tu, od čega dobar deo zavr&scaron;i u industriji prerade i zamrzavanja. Najveće povećanje povr&scaron;ina i proizvodnje u poslednjih deset godina ostvareno je kod borovnice, čiji izvoz je u 2023. vredeo 31,5 miliona evra. Najveće povr&scaron;ine pod borovnicom nalaze se u rejonu zapadne Srbije u op&scaron;tinama Arilje, Kosjerić, Ivanjica, &Scaron;abac, Lučani i Brus. U Vojvodini se borovnica uglavnom gaji u kontejnerima, dok je u Zapadnoj Srbiji zastupljeno gajenje na zemlji&scaron;tu.Iako postoje povoljni prirodni uslovi, kao i potražnja na trži&scaron;tu, proizvodnja ostalih jagodastih voćnih vrsta je simbolična i odvija se na svega 639 hektara. Tu se pre svega ubrajaju crna, crvena ribizla i aronija.

Srbija prva u Evropi po uzgoju šljive

3 Komentari