Na današnji dan, 25. mart

1611 - Rodjen je turski putopisac Evlija Čelebija, koji je od 1630. proputovao Osmanlijsko carstvo, a svoja zapažanja objavio u čuvenim &quot;Putopisima&quot; u 10 knjiga.1807 - U Engleskoj je zabranjena trgovina robljem.1821 - Grci su na Peloponezu počeli ustanak protiv Turaka, koji je nakon 12 godina zavr&scaron;en priznavanjem nezavisnosti Grčke.1844 - Progla&scaron;en je Prvi srpski gradjanski zakonik, koji je odigrao značajnu ulogu u pravnom i dru&scaron;tvenom životu Srbije.1867 - Rodjen je italijanski dirigent Arturo Toskanini (Toscanini), jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Dirigovao je u milanskoj Skali, a potom u Metropoliten operi u Njujorku, u kome je organizovao i simfonijski orkestar.1875 - Rodjen je Branislav Petronijević, jedan od najistaknutijih srpskih i jugoslovenskih gradjanskih filozofa. Bio je profesor Velike &scaron;kole, potom Beogradskog univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti. Pored filozofije bavio se paleontologijom, biologijom i psihologijom (&quot;Principi metafizike&quot;, &quot;Istorija novije filozofije&quot;, &quot;Univerzalna evolucija&quot;).1881 - Rodjen je madjarski kompozitor i pijanista Bela Bartok, čije je delo otvorilo nove pravce razvoja madjarske muzike. U svetskim razmerama jedan je od začetnika &quot;nove muzike&quot; 20. veka (simfonijska poema &quot;Ko&scaron;ut&quot;, opera &quot;Dvorac Modrobradog&quot;, baleti &quot;Drveni princ&quot;, &quot;Čudesni mandarin&quot;). Kao antifa&scaron;ista emigrirao je 1940. u SAD, gde je 1945. umro.1918 - Umro je francuski kompozitor Klod A&scaron;il Debisi (Claude Achille Debussy), tvorac muzičkog impresionizma i jedan od utemeljivača moderne muzike (&quot;Popodne jednog fauna&quot;, &quot;Nokturno&quot;).1923 - Sletanjem na aerodrom u Pančevu aviona na liniji Pariz-Carigrad, Jugoslavija je postala deo tada malobrojne porodice država povezanih vazdu&scaron;nim saobraćajem.1924 - Zbačen je s prestola grčki kralj Djordje II, a Grčka je progla&scaron;ena republikom.1937 - Italija i Kraljevina Jugoslavija sklopile su sporazum o medjusobnoj miroljubivoj politici, koji je dobio naziv &quot;Uskr&scaron;nji pakt&quot;.1941 - Kraljevina Jugoslavija je pristupila Trojnom paktu Nemačke, Italije i Japana. Protokol su u Beču potpisali predsednik vlade Dragi&scaron;a Cvetković i ministar inostranih poslova Aleksandar Cincar-Marković.1957 - Belgija, Zapadna Nemačka, Italija, Luksemburg, Francuska i Holandija potpisale su Rimski ugovor po kojem je 1. januara 1958. osnovano Evropsko zajedničko trži&scaron;te. Organizacija je kasnije nazvana Evropska ekonomska zajednica (danas Evropska unija).1975 - U Rijadu je ubijen kralj Fejsal (Faisal). Ubica, kraljev sinovac princ Fejsal Musaid, pogubljen je javno u Rijadu u junu, a novi kralj Saudijske Arabije postao je Fejsalov brat Halid Ibn Abdul Aziz (Khaled).1983 - Opera &quot;Karmen&quot; prvi put se na&scaron;la na sceni Narodnog pozori&scaron;ta u Beogradu, imala je dva premijerna dana u kojima su ulogu Karmen igrale dve dive, Olga Milo&scaron;ević i Dubravka Zubović, starija i mladja prvakinja onda&scaron;njeg ansambla.1991 - U Karadjordjevu je održan tajni sastanak predsednika Srbije i Hrvatske, Slobodana Milo&scaron;evića i Franje Tudjmana, koji su se, prema nekim izvorima, tada navodno dogovorili o podeli Bosne i Hercegovine i o ru&scaron;enju reformske jugoslovenske vlade premijera Ante Markovića. Taj sastanak i dogovor nikada nisu zvanično potvrdjeni, ali su kasnije brojni izvori saop&scaron;tili da za to imaju čvrste dokaze.1991 - Umro je srpski pozori&scaron;ni, filmski i TV glumac Milutin-Mića Tatić, junak TV serije za decu &quot;Na slovo, na slovo&quot;. Najmladje slu&scaron;aoce Radio Beograda godinama je budio emisijom &quot;Dobro jutro, deco&quot;.1993 - Vi&scaron;emesečni pregovori o Bosni i Hercegovini zavr&scaron;eni su u Njujorku neuspehom. Mirovni plan kopredsednika Medjunarodne konferencije o Jugoslaviji Sajrusa Vensa (Cyrus Vance) i lorda Dejvida Ovena (David Owen) potpisali su bosanski Hrvati i Muslimani, a lider bosanskih Srba Radovan Karadžić odbio je da ga potpi&scaron;e, smatrajući da su predložene mape neprihvatljive za Srbe.1994 - Neonacisti su bacili bombu na sinagogu u Libeku, &scaron;to se smatra prvim takvim incidentom od kraja Drugog svetskog rata u Nemačkoj.1999 - Vlada SR Jugoslavije prekinula je diplomatske odnose sa SAD, Velikom Britanijom, Francuskom i Nemačkom zbog agresije NATO-a na Jugoslaviju. Nakon prvih vazdu&scaron;nih udara na području Pri&scaron;tine i jo&scaron; osam gradova u Srbiji, u centru Beograda demolirani su američki, nemački, francuski i britanski kulturni centri.1999 - U požaru koji je zahvatio oko 30 vozila u tunelu ispod Mon Blana poginulo je najmanje 40 ljudi.2002 - Film &quot;Ničija zemlja&quot; bosanskog reditelja Danisa Tanovića dobio je nagradu &quot;Oskar&quot; za najbolji strani film.2002 - U snažnom zemljotresu u Avganistanu i severozapadnom Pakistanu poginulo je oko 1.800 ljudi, a vi&scaron;e od 2.000 je povredjeno.2010 - Umro je američki fotograf Džim Mar&scaron;al (Jim Marshal) koji je duže od pola veka fotografisao legende rokenrola kao &scaron;to su &quot;Bitlsi&quot; (Beatles), Bob Dilan (Dylan), Dženis Džoplin (Janis Joplin), Džimi Hendriks (Jimi Hendrix).2012 - Italijanski književnik Antonio Tabuki, profesor Univerziteta u Sijeni umro je u Lisabonu u 68. godini. Smatran je jednim od najznačajnijih savremenih italijanskih pisaca, napisao je dvadesetak knjiga koje su prevedene na oko 40 jezika (&quot;Pereira tvrdi da...&quot;, &quot;Indijski nokturno&quot;, &quot;Tristano umire&quot;).2017 - &Scaron;efovi država i vlada zemalja Evropske unije usvojili su u Rimu Deklaraciju o budućnosti Unije u kojoj nagla&scaron;avaju da će EU &quot;ostati nepodeljena&quot;, &quot;napredovati različitim brzinama i snagom u istom pravcu&quot; i &quot;biti otvorena za one evropske zemlje koje po&scaron;tuju i ulažu napore da uvreže evropske vrednosti&quot;.2024 - Američka savezna država Florida donela je zakon sa restriktivnijom zabranom pristupa dru&scaron;tvenim mrežama za maloletnike u SAD. Zakon stupa na snagu 1. januara 2025. zabranjuje maloletnicima mlađim od 14 godina da poseduju profil na dru&scaron;tvenim mrežama, a oni sa 15 i 16 godina moraju imati dozvolu roditelja ili staratelja kako bi ga otvorili.

Na današnji dan, 25. mart

0 Komentari