Na današnji dan, 24. mart

1603 - Umrla je engleska kraljica Elizabeta Prva (Elizabeth). Tokom njene 45-godi&scaron;nje vladavine Engleska je postala vodeća zemlja u proizvodnji tekstila i vune, osnovala je svoju prvu koloniju u Severnoj Americi, Virdžiniju, utemeljila Istočnoindijsku kompaniju, a britanski moreplovci, trgovci i gusari stvorili su temelje buduće britanske imperije. Presto je nasledio &scaron;kotski kralj Džejms VI, čime je kao Džejms I objedinio englesku i &scaron;kotsku krunu. Zajednički parlament osnovan je 1707, kada su se dve zemlje ujedinile u Veliku Britaniju.1736 - U Budimu je mučenjem na točku ubijen vodja srpskih ustanika Pera Segedinac, koji je 1735. u Pomori&scaron;ju, Bačkoj i Posavini podigao Vojvodjane protiv Austrije. Mori&scaron;ki komandant je opevan u narodnim pesmama, a Laza Kostić je napisao dramu &quot;Pera Segedinac&quot;.1882 - Nemački bakteriolog Robert Koh (Koch) objavio je da je izolovao bakteriju koja izaziva tuberkulozu, kasnije poznatu kao &quot;Kohov bacil&quot;.1882 - Umro je američki pisac Henri Vodsvort Longfelou (Henry Wadsworth Longfellow), autor epske poeme &quot;Hijavata&quot; u kojoj je prikazao folklorno bogatstvo severno-američkih Indijanaca.1891 - Velika Britanija i Italija postigle su sporazum o granicama kolonija u području Crvenog mora.1905. - Umro je francuski pisac Žil Vern (Jules Verne), koji je svojim naučno-fantastičnim romanima odigrao veliku ulogu u popularizaciji nauke i predvideo mnoga kasnija naučna dostignuća. Napisao je 57 romana od kojih su najpoznatiji &quot;Put oko sveta za 80 dana&quot;, &quot;Dvadeset hiljada milja pod morem&quot;, &quot;Put na Mesec&quot;, &quot;Put u sredi&scaron;te Zemlje&quot;, &quot;Pet nedelja u balonu&quot;.1945 - Američke i britanske trupe su u Drugom svetskom ratu pre&scaron;le reku Rajnu i nastavile nadiranje u unutra&scaron;njost Nemačke.1945 - U Beogradu je potpisan sporazum vlade Demokratske Federativne Jugoslavije i Uprave UN za pomoć i obnovu (UNRA). Sporazumom je predvidjeno da UNRA pomogne u hrani, lekovima, obući i odeći i da uputi stručnjake za obnovu poljoprivrede, industrije i saobraćaja.1962 - Umro je &scaron;vajcarski fizičar, balonista i istraživač morskih dubina Ogist Pikar (Auguste Piccard), profesor Univerziteta u Briselu. Godine 1931. postao je prvi čovek koji je dospeo u stratosferu, popev&scaron;i se balonom do 15.780 metara. Od 1938. spu&scaron;tao se batiskafom 48 puta u okeanske dubine i do 4.000 metara.1972 - Velika Britanija je uspostavila direktnu kontrolu u Severnoj Irskoj da bi sprečila sukobe paravojnih grupa rimokatolika i protestanata.1976 - U Argentini je vlast preuzela vojna hunta generala Horhea Videle (Jorge), a predsednica Isabela Peron je uhap&scaron;ena.1976 - Umro je britanski feldmar&scaron;al Bernard Lo Montgomeri (Law Montgomery), jedan od vodećih savezničkih vojskovodja u Drugom svetskom ratu. Pobeda njegove Osme armije nad Afričkim korpusom nemačkog feldmar&scaron;ala Ervina Romela (Erwin Rommel) u bici kod El Alamejna krajem 1942. preokrenula je tok rata u Africi.1980 - U El Salvadoru je ubijen najglasniji kritičar vojnih vlasti u toj zemlji zahvaćenoj gradjanskim ratom, nadbiskup San Salvadora Oskar Arnulfo Romero (Oscar). Smrt uticajnog i popularnog borca za reforme i ljudska prava izazvala je dalje zao&scaron;travanje krize.1989 - U vodama Aljaske brod &quot;Ekson Valdez&quot; ispustio je vi&scaron;e od četiri miliona tona nafte.1990 - &Scaron;ri Lanku je napustilo 2.000 indijskih vojnika, poslednjih iz kontingenta od 50.000, koji su dve i po godine bezuspe&scaron;no poku&scaron;avali da savladaju oružanu pobunu tamilskih gerilaca protiv centralnih vlasti u Kolombu.1999 - Snage NATO počele su vazdu&scaron;ne udare na SR Jugoslaviju. Tokom 78 dana akcije pod nazivom &quot;Milosrdni andjeo&quot;, u kojoj je učestvovalo 19 zemalja, poginulo je preko 1.000 ljudi, a vi&scaron;e hiljada je ranjeno. Te&scaron;ko je o&scaron;tećena infrastruktura, vojni i civilni objekti, a &scaron;teta je procenjena na oko 30 milijardi dolara.1999 - Vlada SR Jugoslavije proglasila je ratno stanje.2000 - Lideri Evropske unije na sastanku u Lisabonu usaglasili su novu strategiju na Balkanu - jačanje veza sa opozicijom i &quot;civilnim dru&scaron;tvom&quot; u Srbiji u cilju postizanja demokratskog preobražaja u celoj SR Jugoslaviji.2002 - Prvi put u 74-godi&scaron;njoj istoriji Oskara, dvoje glumaca crnaca dobili su tu nagradu za najbolju mu&scaron;ku i žensku ulogu: Denzel Vo&scaron;ington (Denzel Washigton) za ulogu u filmu &quot;Dan obuke&quot; a Hale Beri (Halle Berry) u filmu &quot;Bal čudovi&scaron;ta&quot;.2003 - Županijski sud u Rijeci (Hrvatska) osudio je biv&scaron;eg hrvatskog generala Mirka Norca na 12 godina zatvora za zločine nad Srbima u Gospiću 1991. godine.2005 - Opozicija u Kirgistanu je preuzela vlast i na mesto predsednika države Askara Akajeva imenovala opozicionog poslanika Kurmanbeka Bakijeva. Tulipanska revolucija ili revolucija lala je naziv za dogadjaje u Kirgistanu koji su doveli do smene vlasti i zbog niza detalja smatraju se delom tzv. &quot;obojenih revolucija&quot;.2008 - Umro je Boris Dvornik, jedan od najpoznatijih glumaca u istoriji Hrvatske i nekada&scaron;nje SFRJ. Naj&scaron;iru popularnost stekao je ulogama u TV serijama &quot;Na&scaron;e malo misto&quot;, &quot;Kapelski kresovi&quot; i &quot;Velo misto&quot;.2010 - Umro Stevan Nik&scaron;ić, novinar i urednik NIN-a, jedan od osnivača Novinske agencije Beta i Nezavisnog udruženja novinara Srbije.2016 - Ha&scaron;ki tribunal osudio je na kaznu od 40 godina zatvora biv&scaron;eg predsednika Republike Srpske i vrhovnog komandanta njenih oružanih snaga Radovana Karadžića (71). Karadžić je progla&scaron;en krivim za genocid u Srebrenici i zločine protiv čovečnosti nad Muslimanima i Hrvatima tokom rata u BiH, 1992-95. godine.2017 - Biv&scaron;i predsednik Egipta Hosni Mubarak pu&scaron;ten je na slobodu posle &scaron;est godina pritvora tokom istrage vi&scaron;e slučajeva pokrenutih posle &quot;Arapskog proleća&quot; koje je dovelo do njegovog svrgavanja 2011. godine.2020 - Olimpijske igre u Tokiju, koje su bile zakazane od 24. jula do 9. avgusta, odložene su zbog pandemije korona virusa za narednu godinu.2024 - Umro je Abdulah Sidran, jugoslovenski i bosanskohercegovački književnik i scenarista, član Akademije nauke i umetnostnosti BiH. Autor je scenarija za filmove &quot;Sjeća&scaron; li se Doli Bel&quot;, &quot;Otac na službenom putu&quot;, &quot;Kuduz&quot;.

Na današnji dan, 24. mart

0 Komentari