Na današnji dan, 23. mart

1391 - Umro je Tvrtko I Kotromanić, bosanski ban od 1353, a od 1377. kralj. Najmoćniji bosanski vladar krunisan je u manastiru Mile&scaron;evi uzev&scaron;i titulu kralja Srbije i Bosne, čemu je 1382. dodao titulu kralja Dalmacije, Hrvatske i Primorja. Njegovom smrću okončano je &scaron;irenje i uspon bosanske države.1765 - Britanski parlament doneo je Zakon o taksama, namećući dažbine i američkim kolonijama.1801 - U zaveri dvorskih oficira ubijen je ruski car Pavle I Petrovič Romanov. Nasledio ga je sin Aleksandar I.1842 - Umro je francuski pisac Anri Bejl Stendal (Henri Beyle Stendhal), začetnik velike epohe francuskog realizma i jedan od tvoraca realističkog i psiholo&scaron;kog romana (&quot;Crveno i crno&quot;, &quot;Parmski kartuzijanski manastir&quot;, &quot;Lisjen Leven&quot;).1861 - Ujedinjena Italija formirala je prvu vladu, a prvi premijer postao je grof Kamilo Benso di Kavur (Camillo, Cavour), istaknuti borac za ujedinjenje Italije.1863 - Rodjen je srpski geolog Svetolik Radovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor Univerziteta u Beogradu, prvi ministar privrede u Srbiji. Reformisao je srpsko rudarsko i &scaron;umarsko zakonodavstvo, a 1892. je s geologom Jovanom Žujovićem osnovao Srpsko geolo&scaron;ko dru&scaron;tvo.1903 - U demonstracijama oko 5.000 studenata, djaka i radnika protiv apsolutističkog režima srpskog kralja Aleksandra Obrenovića, koje su organizovali studenti - socijalisti Dimitrije Tucović i Tri&scaron;a Kaclerović, u Beogradu je u sukobu s policijom poginulo pet, a ranjeno &scaron;est ljudi. Uhap&scaron;eno je vi&scaron;e od 120 demonstranata, protiv 27 podignuta je optužnica, a Tucović i Kaclerović su morali da emigriraju.1910 - Rodjen je japanski filmski režiser Akira Kurosava, koji je proslavio japansku kinematografiju, jedini režiser dobitnik dva Oskara za najbolji inostrani film (&quot;Ra&scaron;omon&quot;, &quot;Sedam samuraja&quot;, &quot;Krvavi presto&quot;, &quot;Kagemu&scaron;a&quot;).1912 - Rodjen je nemački inženjer Verner fon Braun (Wernhervon), konstruktor raketnih projektila &quot;Fau-1&quot; i &quot;Fau-2&quot;, kojima je u Drugom svetskom ratu bombardovana Velika Britanija. Posle rata emigrirao je u SAD, gde je rukovodio proizvodnjom raketnih projektila &quot;Redstoun&quot; i &quot;Jupiter C&quot;, kojim je 1958. lansiran prvi američki ve&scaron;tački satelit &quot;Eksplorer-1&quot;.1918 - Gigantski nemački top &quot;Velika Berta&quot; bombardovao je u Prvom svetskom ratu Pariz s vi&scaron;e od sto kilometara razdaljine.1919 - Benito Musolini (Mussolini) osnovao je u Milanu Fa&scaron;ističku partiju (Fasci di Combattimento).1945 - Počela je Bitka na Rajni u Drugom svetskom ratu, izmedju saveznika i Nemačke, zavr&scaron;ena u aprilu pobedom savezničkih snaga.1950 - Stupila je na snagu Konvencija o osnivanju Svetske meteorolo&scaron;ke organizacije i ustanovljen je Svetski meteorolo&scaron;ki dan.1953 - Umro je srpski vajar Djordje Jovanović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, profesor i direktor Umetničke &scaron;kole u Beogradu, tvorac bista mnogih državnika, vojskovodja, naučnika, umetnika i vi&scaron;e javnih spomenika.1956 - Pakistan je prema novom ustavu postao Islamska Republika.1966 - Kanterberijski nadbiskup sastao se u Rimu s papom. To je bio prvi susret dva crkvena poglavara od osnivanja Anglikanske crkve pre 400 godina.1983 - Umro je Barni Klark (Barney Clark), prvi čovek kojem je ugradjeno ve&scaron;tačko srce. Klark je s ve&scaron;tačkim srcem živeo 112 dana.1994 - Predsednički kandidat vladajuće Revolucionarne institucionalne partije Meksika Luis Donaldo Kolosio (Colosio) ubijen je na predizbornom mitingu u Tihuani.1999 - Predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milo&scaron;ević odbio je, nakon vi&scaron;ednevnih pregovora s medjunarodnim posrednicima, uključujući i specijalnog izaslanika SAD Ričarda Holbruka (Richard Holbbrooke), mirovni plan za Kosovo i razme&scaron;tanje stranih trupa u pokrajini. Generalni sekretar NATO-a je potom aktivirao naredbu o otpočinjanju vazdu&scaron;nih udara na SR Jugoslaviju, koji su počeli narednog dana.2001 - Nakon 15-godi&scaron;nje misije u svemiru, ruska svemirska stanica &quot;Mir&quot;, koja je svojevremeno Rusiji donela status &quot;svemirske sile&quot; uni&scaron;tena je potapanjem u Tihom okeanu.2003 - Na referendumu preko 92 odsto gradjana Slovenije izjasnilo se za ulazak te zemlje u Evropsku uniju.2006 - Južnoafrikanac Majk (Mike) Horn i Norvežanin Borg (Borge) Ousland prvi su ljudi koji su skijama pre&scaron;li preko zamrznutog Arktičkog okeana, čime su okončali ekspediciju dugu 1.000 km - od severnog Sibira do Severnog pola.2010 - Predsednik SAD Barak Obama (Barack) potpisao je istorijski zakon o zdravstvenoj za&scaron;titi koja se pro&scaron;iruje na desetine miliona Amerikanaca i kojim se sprečavaju zloupotrebe osiguravajućih kompanija.2011. - Preminuo je političar, diplomata i pisac Živorad Kovačević. Bio je gradonačelnik Beograda (1974-1982), ambasador SFRJ u Va&scaron;ingtonu (1987-1989) opozvan zbog neslaganja sa politikom Slobodana Milo&scaron;evića, osnivač i kopredsednik Igmanske inicijative i predsednik Evropskog pokreta u Srbiji (od 1999). Autor je vi&scaron;e publicističkih dela medju kojima su najpoznatija &quot;Srbija i svet: izmedju arogancije i poniznosti&quot; i &quot;Amerika i raspad Jugoslavije&quot;, kao i tri srpsko-engleska rečnika.2011 - Umrla je američka glumica i jedna od najvećih holivudskih zvezda Elizabet Tejlor (Elizabeth Taylor). Dobitnica je dva Oskara za uloge u filmovima &quot;Ko se boji Virdžinije Vulf&quot; i &quot;Butterfiled 8&quot;, a zapažene uloge ostvarila je i u filmovima &quot;Mačka na usijanom limenom krovu&quot;, &quot;Kleopatra&quot;, &quot;Div&quot;, &quot;Lesi se vraća kući&quot;.2013 - Nigerijski romanopisac, pesnik i kritičar Činua Ačebe preminuo je u Bostonu (SAD) u 82. godini. Svetsku slavu stekao je svojim debitantskim romanom &quot;Svet koji nestaje&quot; (Things Fall Apart) iz 1958, koji se smatra najčitanijom knjigom moderne afričke književnosti.2014 - Umro je Adolf Suares (Adolfo Suarez) prvi demokratski izabran premijer &Scaron;panije (1977) posle gotovo četiri decenije fa&scaron;ističke diktature Franciska Franka.2019 - U napadu na selo etničke zajednice Fulani u centralnom delu Malija poginulo je vi&scaron;e od 100 ljudi. Napad su izveli pripadnici etničke zajednice Dogoni koji optužuju Fulane da podržavaju džihadiste povezane s terorističkim grupama na severu te zemlje.2020 - Preko milijardu ljudi u vi&scaron;e od 50 zemalja sveta i teritorija pozvano je da ostane u izolaciji, &scaron;to je jedna od mera u borbi protiv pandemije korona virusa.2023 - Svetska atletika zabranila je transrodnim atletičarkama da se takmiče u ženskoj konkurenciji na međunarodnim takmičenjima.2024 - U oružanom napadu u Rusiji, koji je nekoliko osoba u kamuflažnim uniformama izvelo u jednoj koncertnoj dvorani u Moskvi, poginulo je 137 ljudi i vi&scaron;e od 140 povređeno.

Na današnji dan, 23. mart

0 Komentari