Na današnji dan, 17. mart

180 - Umro je rimski filozof i car Marko Aurelije, koji je tokom vladavine od 161. suzbio germansku invaziju na Rimsko carstvo, pojačao kontrolu nad provincijama, sproveo reforme u gradjanskom pravu i osnivao &scaron;kole. Po delu &quot;Meditacije&quot; svrstava se među najznačajnije predstavnike poznog stoičkog eklekticizma. Njegov bronzani konjanički spomenik na Kapitolu u Rimu jedno je od najmonumentalnijih dela rimske antičke skulpture.1190 - U Jorku, u Engleskoj masakrirano je vi&scaron;e od 500 Jevreja.1526 - Francuski kralj Fransoa I (Francois) oslobodjen je iz ropstva. Kralj je zarobljen u februaru 1525, kada je, kod italijanskog grada Pavije, &scaron;panska armija predvođena markizom od Peskare pobedila francusko-&scaron;vajcarske trupe pod njegovom komandom.1649 - Engleski parlament raspustio je Dom lordova (Gornji dom) u vreme vladavine Olivera Kromvela (Cromwell), pobednika u gradjanskom ratu u kojem je 1648. poražen kralj Čarls I (Charles).1861 - Parlament ujedinjene Italije proglasio je kraljevinu, a Vitorija Emanuela II (Vittorio) kraljem Italije.1921 - U Poljskoj je progla&scaron;en ustav kojim je uvedena parlamentarna vladavina.1938 - Rodjen je ruski baletski igrač Rudolf Nurejev, jedna od najvećih zvezda svetske baletske scene 20. veka. Na Zapad je emigrirao posle gostovanja u Parizu u junu 1961. Upamćen je po glavnim ulogama u mnogim baletima, među kojima su i &quot;Labudovo jezero&quot;, &quot;Žizela&quot; i &quot;Petru&scaron;ka&quot;.1944 - Napadom vi&scaron;e od 200 bombardera na ciljeve u Beču počelo je savezničko bombardovanje Austrije u Drugom svetskom ratu.1948 - Velika Britanija, Francuska i zemlje Beneluksa (Belgija, Holandija i Luksemburg) potpisali su Briselski ugovor o 50-godi&scaron;njem savezu protiv oružanih napada u Evropi i o ekonomskoj, socijalnoj i vojnoj saradnji, &scaron;to se smatra zametkom Evropske unije.1956 - Umrla je francuska naučnica, nuklearni fizičar i hemičar Irena Kiri (Irene Curie), ćerka nobelovaca Pjera (Pierre) i Marije Kiri (Maria). Sa suprugom Žanom Frederikom Žolio (Jean Frederic Joliot) 1935. podelila je Nobelovu nagradu za hemiju. Sa srpskim fizičarem Pavlom Savićem 1937. i 1938. otkrila je izotope poznatih elemenata bombardovanjem urana neutronima.1958 - Iz Kejp Kaneverala SAD su lansirale u orbitu oko Zemlje &quot;Vangard I&quot;, drugi američki satelit.1963 - U erupciji vulkana Agung na indonežanskom ostrvu Bali život je izgubilo najmanje 1.100 ljudi.1968 - Ispred američke ambasade u Londonu izbio je sukob policije i demonstranata koji su protestovali zbog Vijetnamskog rata. Uhap&scaron;eno je 300 demonstranata, a 90 policajaca je povređeno.1969. - Golda Meir, bliska saradnica Bena Guriona u borbi za stvaranje države Izrael, postala je prva žena premijer Izraela. Zbog nesuglasica u koalicionoj vladi 1974. je podnela ostavku.1991 - Većina sovjetskih gradjana izjasnila se na referendumu za očuvanje saveza država pod novim imenom Zajednica Nezavisnih Država.1992 - Eksplozija automobila-bombe raznela je zgradu izraelske ambasade u Buenos Ajresu. Poginulo je 29 ljudi, a ranjeno 252.1992 - Na referendumu u Južnoj Africi belci su nadmoćnom većinom podržali reforme za okončanje sistema aparthejda.1995 - Vojska Azerbejdžana je, nakon žestokih borbi, ugu&scaron;ila dvodnevnu policijsku pobunu u severnim predgradjima glavnog grada Bakua. Pobunu protiv predsednika Gajdara Alijeva predvodio je zamenik ministra unutra&scaron;njih poslova Rov&scaron;an Javadov.1996 - Talas pljački i podmetnutih paljevina zahvatio je Grbavicu, dva dana pre nego &scaron;to je to poslednje srpsko predgradje u Sarajevu, u skladu s Dejtonskim sporazumom, predato policiji Federacije BiH.1998 - Džu Rongdji (Zhu Rongji), vrhunski kineski ekonomista i reformator postao je premijer Kine.1999 - &Scaron;est članova Medjunarodnog olimpijskog komiteta izbačeno je iz te institucije zbog primanja mita za Zimsku olimpijadu 2002.2000 - U Ugandi, 530 ljudi, članova sekte &quot;Deset božijih zapovesti&quot; izvr&scaron;ilo je kolektivno samoubistvo spaljivanjem u crkvi.2002 - Umro je Van Tien Dung, komandant severno-vijetnamskih snaga koje su osvojile Sajgon, &scaron;to je bila finalna pobeda i kraj 30-godi&scaron;njeg američko-vijetnamskog rata.2003 - Predsednik Donjeg doma britanskog parlamenta Robin Kuk (Robin Cook) podneo je ostavku, izražavajući time protest protiv zahuktavanja rata u Iraku.2003 - U 13-minutnom govoru iz Bele kuće predsednik SAD Džordž Bu&scaron; (George W. Rush) postavio je ultimatum iračkom predsedniku Sadamu Huseinu da u roku od 48 sati napusti Irak sa svojim sinovima, ili će se u protivnom suočiti sa ratom.2004 - Biv&scaron;i ministar unutra&scaron;njih poslova Poljske Česlav Ki&scaron;čak (Czeslaw Kiszczak) osudjen je na četiri godine zatvora, uslovno na dve, jer je tokom sloma pokreta &quot;Solidarnost&quot; 1981. po njegovom naredjenju policija otvorila vatru na rudare u katovičkom ugljenokopu &quot;Vujek&quot;, &scaron;to je izazvalo smrt devet i ranjavanje 25 rudara. On je prvi visoki funkcioner komunističkog doba osuđen za neki zločin.2004 - Na Kosovu su izbile masovne demonstracije Albanaca, povodom utapanja dvojice albanskih dečaka u reci Ibar, kod sela Čabra, koje su potom prerasle u dvodnevno nasilje tokom kojeg je 19 ljudi ubijeno (11 Albanaca i osam Srba) a povredjeno vi&scaron;e od 900 osoba, medju kojima i pripadnici medjunarodne i kosovske policije. Uni&scaron;teno je ili o&scaron;tećeno oko 800 kuća, 34 crkve i manastira, a vi&scaron;e hiljada Srba je napustilo svoje domove. Zbog napada na srpske enklave u gradovima u Srbiji izbili protesti vi&scaron;e hiljada ljudi, a u centru Beograda i Ni&scaron;a zapaljene su džamije.2005 - U Madridu je uklonjena jedina preostala statua biv&scaron;eg &scaron;panskog diktatora, generala Franciska Franka. On je 1936. pokrenuo oružanu pobunu protiv vlade republikanaca, a gradjanski rat u toj zemlji trajao je tri godine. Njegovom smrću 1975. stvoreni su uslovi za ponovno uspostavljanje demokratije u zemlji i povratak &scaron;panskog kralja Huana Karlosa u zemlju.2006 - Umro je Oleg Kasini (Cassini) čuveni modni kreator koji se proslavio kreacijama koje su Žaklinu Kenedi učinili najglamuroznijom prvom damom SAD.2012 - Umro Čaleo Jovidija, tajlandski biznismen, tvorac energetskog pića &quot;red bul&quot;.2012 - Umro je poglavar Koptske pravoslavne crkve, patrijarh &Scaron;enuda Treći, koji je tu crkvu vodio četiri decenije. Smatra se najzaslužnijim za izvodjenje koptske crkve iz izolacije i njeno otvaranje prema drugim crkvama.2017 - Tokom 2016. godine stradalo je 7.763 migranata, za 27 odsto vi&scaron;e nego 2015. Posebno je povećan broj stradalih migranata u Sredozemlju gde krijumčari prevoze izbeglice sve opasnijim putevima na sve nebezbednijim brodovima.2020 - Evropska unija je zatvorila svoje granice na 30 dana u cilju suzbijanja &scaron;irenja korona virusa. Mera zabrane ulaska ne odnosi se na državljane &Scaron;vajcarske, Lihten&scaron;tajna, Velike Britanije i Norve&scaron;ke.2024 - Na predsedničkim izborima u Rusiji, koji su trajali tri dana, ubedljivu pobedu je ostvario Vladimir Putin. Putin je po peti put predsednik Ruske Federacije, a tu dužnost je prvi put obavljao 2000. godine.

Na današnji dan, 17. mart

0 Komentari