Ako se zavežu creva, odmah na operacioni sto

Vezana creva, splet creva ili ileus je, posle intervencije upale slepog creva, drugi najčešći razlog hitne operacije u trbuhu. Do potpunog zastoja u crevima u najvećem broju slučajeva dolazi zbog neprepoznatog tumora na debelom crevu, koji se, nažalost, otkrije tek na operacionom stolu.

Osim tumora, postoji čitav niz bolesti i stanja koja mogu da izazovu prestanak rada creva: priraslice od prethodnih operacija, ukleštene spoljašnje ili unutrašnje kile, kamen iz žučne kese, zapaljenske bolesti creva.

Do zastoja u crevima može da dođe i zbog uzimanja teške, neadekvatne i obilne hrane i halapljivog jedenja, čime se usporava prolaz crevnog sadržaja sve do konačnog "vezivanja".

Prema rečima dr Miomira Gvozdenovića, hirurga u Urgentnom centru Kliničkog centra Srbije, do potpunog suženja dolazi na završnom delu tankog creva:

- Pacijenti u ambulantu dolaze sa bolnim grčevima u trbuhu, povraćanjem, bućkanjem i pretakanjem u crevima. Oni su često dehidrirani, ubrzanog pulsa i otežano dišu.

Ovi simptomi se javljaju naglo, iznenada. Mada, kod nekih pacijenata se upozoravajući znaci poput prestanka stolice, osećaja nelagodnosti i lažnih poziva na pražnjenje, javljaju i nekoliko dana ranije.

Rendgenom se u većini slučajeva može otkriti uzrok, ali je kod nekih prikriven i ne vidi se dok se pacijent hirurški ne otvori.

Splet creva mora što pre da se prepozna i operiše, najkasnije do 24 sata od pojave prvih simptoma. Posledice mogu da budu ozbiljne: gangrena, pucanje creva i izlivanje sadržaja u trbuh, što ugrožava život pacijenta. Mehanički uzroci, kao što su tumori, priraslice, ukleštene kile, moraju hirurški da budu što pre uklonjeni.

- Operaciju ne treba dugo odlagati, jer to može da bude kobno. Nadutost trbuha pritiska bubrege, pluća i velike krvne sudove u trbuhu, dok dehidratacija izaziva poremećaj u radu srca i elektrolitne ravnoteže. To tokom intervencije može da dovede do insuficijencije (slabosti) srca i smrti - napominje dr Gvozdenović.

Hirurški nož nije uvek jedino rešenje za zapetljana creva. Operacija nije neophodna onda kada postoji takozvani paralitički ileus. On se javlja kada nastane poremećaj u radu creva zbog određenih lekova, uglavnom psihijatrijskih, zatim kod dijabetičara i starijih ljudi koji se ne hrane adekvatno. Tada se daju lekovi koji stimulišu rad creva, prazni se želudac i nadoknađuje tečnost.

Redovnim pregledom debelog creva kod starijih od 50 godina može da se prevenira zavezivanje creva, ali i da se na vreme dijagnostikuje tumor na debelom crevu ukoliko postoji.

- Pravilna ishrana, lagani obroci i regulacija stolice doprinose manjoj pojavi ileusa, dok pacijenti koji su imali operaciju u trbuhu treba da izbegavaju hranu koja nadima - upozorava dr Gvozdenović.