U okviru parka Ušće gradi se Prirodnjački muzej i Akvarijum: Evo kako će izgledati FOTO

Povod za izradu ovog urbanističkog projekta je inicijativa Prirodnjačkog muzeja, kao investitora, koji ima potrebu za izgradnjom nove zgrade muzeja, piše eKapija.

Izradi urbanističkog projekta parka Ušće, kako se podseća, pristupilo se na osnovu Plana detaljne regulacije (PDR) multifunkcionalnog sportsko-kulturnog sadržaja na području Parka prijateljstva – Ušće kojim je za ovo područje predviđeno raspisivanje urbanističko-arhitektonskog konkursa kao i obavezna izrada urbanističkog projekta.

"Cilj izrade UP-a jeste urbanističko-arhitektonska razrada lokacije parka Ušće, kao jedinstvene prostorne celine i izgradnja planiranih sadržaja kao integralnog dela parka. Granica UP-a obuhvata prostor između obala Dunava i Save, Bulevara Mihaila Pupina (Brankovog mosta), Bulevara Nikole Tesle i parking površine u okviru kompleksa hotela Jugoslavija. Ukupna površina predmetnog obuhvata iznosi oko 91,8 hektara", precizirano je u dokumentaciji.

Ovim urbanističkim projektom definisano je urbanističko rešenje kompletne javne zelene površine, kao i idejna arhitektonska rešenja objekata Prirodnjačkog muzeja i Akvarijuma, dok se za Muzej umetnosti XXI veka definiše obaveza sprovođenja projektnog arhitektonskog konkursa i verifikacija idejnog rešenja na Komisiji za planove Skupštine grada Beograda.

Urbanističko rešenje parka definisano je na osnovu prvonagrađenog rešenja na sprovedenom urbanističko-arhitektonskom konkursu i situacionog rešenja koje je dostavio arhitektonski studio MITarh decembra 2024. godine, kojim je konkursno rešenje razrađeno prema zaključcima žirija i projektnom zadatku investitora.

• "Biće impresivna": Nova zgrada Prirodnjačkog muzeja do marta 2027. godine

• Ovako će izgledati nova zgrada Prirodnjačkog muzeja na Ušću FOTO

• Poslednje pripreme za izgradnju akvarijuma na Ušću: Raspisan tender vredan više od 155 miliona

"Kako je predmetno područje najvećim delom parkovska površina, sa jedne strane neposredno oslonjena na ortogonalnu matricu Centralne zone Novog Beograda, a sa druge strane na blago zatalasanu liniju desne obale Dunava, autori urbanističkog koncepta smatrali su da te dve matrice – pravolinijsku i zatalasanu, treba pomiriti i formirati prostornu sliku koja će posedovati karakteristike i jedne i druge celine", navodi se u dokumentaciji.

Kroz čitavo područje postavljena je prepoznatljiva osa koja povezuje zone od Muzeja savremene umetnosti ka hotelu "Jugoslavija" i prolazi kroz Park prijateljstva na mestu postojećeg širokog šetališta.

"Nova Glavna aleja je paralelna sa Bulevarom Nikole Tesle i ortogonalnom matricom Centralne zone Novog Beograda i osmišljena je kao ishodište svih pravaca u parteru. U središnjem delu, Glavna aleja se prepliće sa linijom obale i prelazi u akvatoriju reke, formirajući pešački izlazak na vodu i direktni kontakt sa njom. U zoni akvatorije Glavna aleja izlazi van obuhvata UP-a i biće predmet razrade drugog urbanističko tehničkog dokumenta", pojašnjava se u dokumentaciji.

Kako se dodaje, pozicije svih planiranih objekata neposredno se nadovezuju na Glavnu aleju, čineći tako promišljeni sistem prostornih doživljaja koji se kontinualno nadovezuju tokom šetanja alejom, od Brankovog mosta do hotela "Jugoslavije".

Prirodnjački muzej

Kod Brankovog mosta aleja se uzdiže spiralnom rampom i povezuje sa Brankovim mostom, čime se ostvaruje veza sa starim delom grada. Na spiralnu rampu nadovezuje se šetna staza na visini od četiri metra koja u Bloku 15 prati trasu Glavne aleje, zatim se uz ulicu Ušće prostire ka samom ušću Save u Dunav, gde prodire u akvatoriju formirajući platformu vidikovca na neke od najznačajnijih simbola grada (ušću Save u Dunav, Kalemegdanska tvrđava itd.).

"Šetna staza se u zoni ukrštanja sa ulicom Ušće podiže na visinu od pet metara. Prirodnjački muzej je predviđen u najužoj zoni predmetnog područja, preko puta Palate Srbija i neposredno je naslonjen na Glavnu aleju sa njene jugozapadne strane", navodi se.

Prema obrazloženju autorskog tima prvonagrađenog konkursnog rešenja, opredeljenje za ovu poziciju muzeja proisteklo je iz težnje da se zgrada vizuelno integriše sa najprirodnijim delom Velikog ratnog ostrva, a sa druge strane da se minimalno utiče na postojeće zelenilo koje je u ovoj zoni proređeno.

• Evo kako će izgledati veliki beogradski akvarijum i gde će se tačno nalaziti FOTO

"Na severozapadnom kraju Glavne aleje predviđena je pozicija Akvarijuma koji je delimično ukopan u tlo. Akvarijum je postavljen na kraj novoformirane ose, na mestu gde se ukrštaju vizure iz Bulevara umetnosti sa pravcem Glavne aleje, na proširenju lokacije bliže kompleksu hotela Jugoslavija", ukazano je u dokumentaciji.

Duž Glavne aleje sa obe strane i u ortogonalnom rasteru u samom parku mestimično će biti raspoređeni punktovi koji mogu da zadovolje potrebe posetilaca za različitim sadržajima u javnom prostoru (česme, klupe, info-punktovi, javni toaleti, punktovi za iznajmljivanje bicikala, igrališta, teretane i galerije na otvorenom).

Osim toga, u skladu sa inicijativom preduzeća EXPO 2027 d. o. o. Beograd dostavljenom Urbanističkom zavodu Beograda, u okviru parka definisana je zona za postavljanje privremenog sadržaja atrakcije u vidu balona za panoramsko razgledanje Beograda.

Lokacija zone privremenog sadržaja nalaziće se u središnjem delu parkovskog prostora u bloku 15, severno od Brankovog mosta, naspram TC "Ušće", neposredno uz trasu planirane gondole.

U parku se planira zadržavanje postojećih sadržaja koji se ne nalaze na poziciji planiranih objekata ili ugrožavaju njihovo funkcionisanje.

Planirana trim-staza zadržava postojeću formu u vidu zatvorenog poligona sa dve petlje na krajnjem severozapadnom i krajnjem jugoistočnom delu parka, zadržavajući postojeću trasu na svim deonicama gde je to, usled izgradnje planiranih sadržaja moguće. U zoni Prirodnjačkog muzeja trim-staza je trasirana krovnom površinom objekta, prateći luk objekta ka reci, neposredno uz šetnu stazu.

Šta konkretno predviđa UP

Planirani objekat Prirodnjačkog muzeja, kako se podseća, predviđen je kao delimično ukopani, slobodnostojeći objekat, sa dva formirana nivoa .

Objekat je planiran kao sastavni deo parka, sa zelenim, prohodnim i javno dostupnim krovom, koji se uzdiže postepenom denivelacijom od severozapadnog, jugozapadnog i jugoistočnog dela, ka središnjem, severoistočnom delu, orijentisanom ka reci, do visine 9,34 m, čineći tako neprekinutu zelenu površinu parkovskog prostora.

Ulaz u objekat muzeja nalaziće se na središnjem, težišnom delu objekta u najužoj zoni, sa nivoa prizemlja, u okviru pristupnog platoa koji spaja Bulevar Nikole Tesle sa šetalištem uz obaloutvrdu.

Sam objekat je pozicijom ulaza i otvorenog, javnog prolaza u nivou partera funkcionalno podeljen u dva krila, severozapadno i jugoistočno, koji su u nivou podzemne etaže i galerijskog prostora povezani.

Severozapadno krilo predstavlja izložbeni prostor u punoj visini objekta (dve etaže), dok jugoistočno krilo predstavlja radni deo u prizemlju , odnosno muzejske depoe u podzemnoj etaži.

Novi prirodnjački muzej će biti objekat sa tri formirana nivoa – podzemnim nivoom (P01), nivoom prizemlja (PR) i nivoom galerije (GP).

Prirodnjački muzej

Osnovnu prostornu organizaciju muzeja činiće ulazni hol, depoi muzeja (pozicionirani u desnom krilu objekta, gledano ka reci), izložbeni prostor (pozicioniran u levom krilu objekta, gledano ka reci), administrativni prostor (pozicionirane celom dužinom fasade orijentisane ka reci), centralna biblioteka i kafe/restoran, kao i garaža – pozicionirana levo od izložbenog prostora na koti -3,50 (gledano ka reci).

Prostor ispred fasade (severna strana objekta, prema Dunavu) osmišljen je kao eksperimentalna bašta koja osim estetskih vrednosti čini i tampon zonu između šetališta (keja) i objekta Prirodnjačkog muzeja.

Prema idejnom projektu, a u skladu sa konkursnim rešenjem, predviđena je aleja listopadnog drveća koja čini glavnu aksu na području parka Ušće. Sadnja dvoredne aleje se predviđa celom dužinom staze na potezu od Brankovog mosta do Akvarijuma, osim na području kulturnog dobra - Parka prijateljstva gde već postoji dvoredna aleja platana.

Osim sadnje novih stabala, predviđeno je i presađivanje već zasađenih mladica (sa površine na kojoj je pozicioniran objekat Prirodnjačkog muzeja) na nove pozicije predviđene projektom.

Administrativni, kancelarijski prostori pozicionirani su celom dužinom fasade ka reci, u nivou prizemlja, dok se u okviru galerijskog prostora (+3,50 metra) nalaze biblioteka, čitaonica i kafe/restoran, takođe orijentisani prema reci.

Na objekat se u severozapadnom delu, nadovezuje podzemna garaža sa obezbeđenim dvojnim kolskim pristupom u širini od 14 metara iz Bulevara Nikole Tesle.

Površina pod objektom u nivou partera iznosi 6.708 metara kvadratnih, a površina podzemne etaže iznosi 15.941 metara kvadratnih, od čega površina u funkciji muzeja (koja prema planskom osnovu ulazi u obračun BRGP) iznosi 11.094 metara kvadratnih.

Površina podzemne garaže (koja prema planskom osnovu ne ulazi u obračun BRGP) iznosi 4.847 metara kvadratnih.

Planirani objekat Akvarijuma nalaziće se u severozapadnom delu parka, u centralnom delu Bloka 10, kao ishodište Glavne aleje. Akvarijum je predviđen kao slobodnostojeći, kružni objekat, sa ozelenjenim krovom koji se denivelisano uzdiže iz terena sa oboda kruga ka centru, do visine od 8 metara, predstavljajući, kao i Prirodnjački muzej, sastavni deo parkovske površine. Objekat je delimično ukopan, na koti -1,50 metara, sa dve formirane etaže (nivo na koti -1,50 metara i nivo na koti +3,00 metara).

Ulaz u objekat nalaziće se na jugoistočnoj strani gde je, u vidu kruga u krugu, formiran pristupni plato sa fontanom koji se nadovezuje na Glavnu aleju i blagom rampom nagiba 5,9 odsto spušta ka zgradi Akvarijuma do kote -1,50 metara na kojoj se nalazi ulaz za posetioce.

Orijentacija glavne ose kružnog objekta je severozapad-jugoistok sa fasadom orijentisanom prema jugoistoku. U oblikovnom smislu, objekat je osmišljen kao zemljani nasip (krovna bašta) sa superponiranim kružnim trgom, centralnom tačkom javnog okupljanja, koji posetioce uvodi u objekat Akvarijuma smeštenog ispod nasipa (krovne bašte).

Na nivo na koti -1,50 metara biće komercijalmi prostor (prostor za posetioce Akvarijuma), konferencijske sale, prodavnice suvenira kao i svih potrebnih tehničkih (servisnih) prostorija i sanitarnih prostorija.

U centralnoj zoni nalaziće se akvarijumski tunel a na obodu su pozicionirani akvarijumi podeljeni u tematske celine (Zona ušća Save i Dunava, Zona evroazijske vidre, Zona od Dunava do Crnog mora, Zona od Crnog mora do Mediterana, Zona od Gibraltara do Atlantskog okeana, Zona Atlantskog okeana, Zona pećine, Zona ekološke ravnoteže i svesti o mikroplastici, Zona "dodira sa prirodom", Zona susreta sa ajkulama, Akvarijum - tunel i Akvarijum - tunel-pećina).

Nivo na koti +3,00 metara ima namenu administrativnog i tehnološkog prostora, u okviru kog će se nalaziti kancelarije zaposlenih, karantin zona za bolesne ribe, laboratorije, veterinar, prostorije za ronioce, platforma za ronioce, sale za sastanke, administracija, magacinske prostorije, kantina, tehničke i sanitarne prostorije.

Oko objekta uz kružnicu kojom počinje denivelacija terena, planirana je pešačka staza širine 5 metara, koja spaja pristupni plato sa administrativnim ulazom, ali i pešačkim pristupima objektu sa šetališta i Bulevara Nikole Tesle.

Površina pod objektom iznosiće 5.470 metara kvadratnih, dok funkcionalna zona Akvarijuma, koja obuhvata sam objekat sa denivelacijom terena, pristupni plato sa fontanom, kao i pristupne kolsko pešačke i pešačke staze, zauzima oko 2 hektara.

Kolski pristup objektu, kao i administrativni ulaz, formirani su sa severozapadne strane, gde je sam objekat preko interne kolsko pešačke saobraćajnice povezan sa Bulevarom Nikole Tesle.

Parkiranje za potrebe Akvarijuma je planirano u podzemnoj garaži Prirodnjačkog muzeja i u okruženju, u okviru javnih otvorenih parking površina.

Pozicija Muzeja umetnosti XXI veka definisana je prema prvonagrađenom konkursnom rešenju i situacionom planu parka, u centralnom delu Bloka 15, na presečnici zone koja spaja postojeći Muzej savremene umetnosti i Bulevar Nikole Tesle, sa Glavnom alejom.

Za Muzej se ovim Urbanističkim projektom formira građevinska parcela i definiše zona građenja. U pogledu kapaciteta definisanih prema PDR Parka prijateljstva – Ušće, maksimalna bruto razvijena građevinska površina objekta iznosiće 25.000 metara kvadratnih, dok je maksimalna visina objekta ograničena visinom postojećeg objekta Muzeja savremene umetnosti i iznosi 20 metara.

Sama građevinska parcela predstavlja Funkcionalnu zonu Muzeja umetnosti XXI veka i zauzima površinu od oko 1,7 hektara.

Prema konkursnom rešenju koje predstavlja osnov za oblikovanje celokupnog parkovskog prostora, objekat Muzeja umetnosti XXI veka zamišljen je kao izdužena pravougaona struktura, ukopana u tlo, sa glavnim pristupom iz pozicije aleje i neposrednom podzemnom vezom sa Muzejem savremene umetnosti.

Idejno rešenje objekta Muzeja umetnosti XXI veka biće definisano kroz projektno arhitektonski konkurs i verifikaciju od strane Komisije za planove Skupštine grada Beograda.

Parcela Prirodnjačkog muzeja je okvirne površine 25.832 metara kvadratnih, parcela Akvarijuma okvirne površine 19.286 metara kvadratnih, a parcela Muzeja umetnosti XXI vekaokvirne površine 16.762 metara kvadratnih.

U pogledu nivelacionog rešenja, Urbanističkim projektom se u najvećem delu obuhvata zadržava postojeća generalna nivelacija površina, dok se u zoni planiranih objekata Prirodnjačkog muzeja i Akvarijuma planira denivelacija terena u cilju integrisanja ozelenjenih krovnih površina objekata u zelenu površinu parka, što predtavlja okosnicu oblikovanja samih objekata.

Javna prezentacija biće održana u zgradi Gradske uprave grada Beograda, 27. marta br. 43-45 (sala 2 u suterenu) od 20. do 28. januara 2025. godine, svakog radnog dana od 9 do 15 časova.

Nosilac izrade ovog UP-a je Urbanistički zavod Beograda, koji je i podneo zahtev za potvrđivanje UP-a u ime naručioca, Prirodnjačkog muzeja.