Žarko Laušević: Tragična priča jednog od najvećih jugoslovenskih glumaca

Tokom svoje karijere odigrao je više od 60 uloga, među kojima se posebno pamte one iz filmova “Šmeker”, “Boj na Kosovu”, “Oficir s ružom” i “Braća po materi”.

Rođen je 1960. godine  na Cetinju, a odrastao je u Podgorici, tadašnjem Titogradu. Imao je sestru Branku i brata Branimira.

Laušević je preminuo 15. novembra 2023. godine usled bolesti, a iza sebe je ostavio suprugu i troje dece.

Prvi koraci u glumi i značajni trenuci tokom studija

Još kao dečak Laušević je pokazao interesovanje za glumu, pa je tako bio deo amaterske družine “Dodest”, u kojoj je načinio svoje prve glumačke korake.

Prvu ulogu imao je na TV-u 1978. godine u televizijskoj drami TV Titograd M.V. reditelja Mila Đukanovića, koja je snimljena po knjizi “Iseljenička priča povratnika iz Amerike Mašana iz Godinja” Janka Đonovića.

Ubrzo nakon ove uloge shvatio je da je gluma njegov poziv i upisao je studije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu u klasi Minje Dedića i asistenta, kasnije čuvenog profesora, Vladimira Jevtovića.

Studirao je u klasi sa Sonjom Savić, Branimirom Brstinom, Zoranom Cvijanovićem, Svetislavom Goncićem, Oliverom Ježinom i drugima.

Diplomirao je maja 1982, a njegova diplomska predstava bila je monodrama Luča mikrokozma, nastala prema poemi Petra Petrovića Njegoša.

Na početku treće godine studija na poziv Vide Ognjenović, direktorke drame Narodnog pozorišta u Beogradu, zaigrao je u njenoj predstavi Gorski vijenac.

Nakon toga je sa Stevom Žigonom igrao u predstavi Romeo i Đulijeta, a to je bila i njegova prva profesionalna pozorišna uloga, nakon koje je dobio priliku da igra u Jugoslovenskom dramskom pozorištu.

Kao perspektivni mladi glumac dobio je stipendiju ovog pozorišta, a nakon završenih studija glume postao je njihov stalni član.

Najznačajnije filmske i pozorišne uloge

Iako je bio stalni član JDP-a, sve do 1994. godine, Laušević je ostvario brojne uloge i u drugim pozorištima.

Neke od najzapaženijih pozorišnih uloga ovog velikana bile su u predstavama: Hrvatski Faust, Muke po Živojinu, Kolubarska bitka, Baal, Valjevska bolnica, Pozorišne iluzije, Lažni car Šćepan mali, Gorski vijenac, Romeo i Đulijeta i Kanjoš Macedonović, Original falsifikata, Mala, Mačka na usijanom limenom krovu, Čekajući Godoa, Staklena menažerija i brojne druge.

Na televiziji mu je veliku popularnost donela uloga u seriji “Sivi dom” reditelja Darka Bajića i scenariste Gordana Mihića.

Njegove najzapaženije filmske uloge u filmovima su: Petar Horvat u filmu Oficir s ružom, Pavel Ivković u Šmekeru, Miloš Obilić u Boju na Kosovu, Šmajser u Crnom Bombarderu, Braco Gavran u Braći po materi, Skobi u Oktobar festu, Ilija Jugović/Alija Osmanović u Nožu i brojne druge.

Prekinuta predstava

Prekid predstave "Sveti Sava" u Jugoslovenskom dramskom pozorištu 31. maja 1991. godine označio je početak tragične sudbine Lauševića, koji ju je i sam u svojoj knjizi označio kao takvu.

Predstava je prekinuta jer se poigravanje s istorijskim činjenicama iz srpske istorije i Nemanjićima nije dopalo jednom delu javnosti, a tekst za ovaj komad pisao je Siniša Kovačević.

Ubrzo nakon toga Laušević je počeo da dobija pretnje, zbog čega je i odlučio da nabavi oružje, koje će kasnije dovesti do tragedije.

 Tragična 1993. godina

U julu 1993. godine Žarko Laušević usmrtio je iz svog pištolja dve osobe, a teško ranio treću.

Incident se dogodio nakon što su on i njegov pet godina stariji brat Branimir napadnuti u blizini jednog podgoričkog kafića.

Laušević je tada osuđen na 13 godina zatvora zbog dvostrukog ubistva.

Nakon što je Savezni sud ukinuo presudu, po ponovnom pretresu februara 1998. godine, izrečena mu je kazna od četiri godine zatvora zbog dvostrukog ubistva u prekoračenju nužne odbrane.

Budući da je u tom trenutku već izdržao četiri i po, pušten je na slobodu, a ubrzo nakon toga je odlučio da napusti zemlju i odseli se u  Njujork.

Život posle zatvora

Nakon preseljenja u Ameriku, njegove muke se nisu završile. Tako je u julu 2009. godine saopšteno da je Laušević uhapšen u Americi zbog boravka bez vize i da se razmatra njegova ekstradicija Srbiji, međutim u septembru iste godine sud u Njujorku doneo je odluku o ukidanju pritvora Lauševiću.

Povratak Lauševića na glumačku scenu

Nakon petnaestogodišnjeg boravka u Americi, Laušević se vratio u Srbiju i ponovo je počeo da glumi.

U periodu od 2015. do 2023. godine ostvario je brojne zapažene uloge, poput onih u filmovima: Smrdljiva bajka, Ime naroda, Heroji Halijarda, kao i u serijama: Senke nad Balkanom, Koreni, Kalkanski krugovi, Državni službenik i brojnim drugim.

Pisanje knjiga

Dok je živeo u Americi, Laušević se posvetio i pisanju i objavio je četiri knjige: “Godina prođe, dan nikad”, “Druga knjiga”, “Sve prođe, pa i doživotna” i “Padre, idiote”.

Priznanja i nagrade

Tokom svoje karijere osvojio je brojne nagrade, a neke od najznačajnijih su:

•    Zlatna arena za najbolju glavnu mušku ulogu na Festivalu jugoslovenskog filma u Puli za ulogu u filmu Oficir s ružom, 1987.

•    Nagrada Car Konstantin na Filmskim susretima u Nišu za uloge u filmovima Oficir s ružom, Dogodilo se na današnji dan i Oktoberfest 1987.

•    Sterijina nagrada za glumačko ostvarenje na Jugoslovenskim pozorišnim igrama za ulogu Rastka Nemanjića u predstavi Sveti Sava, 1990.

•    Nagrada Zoran Radmilović za ulogu Kanjoša u predstavi Kanjoš Macedonović, 1990.

•    Gran pri Naisa na Filmskim susretima u Nišu za ulogu Alekse Radmana u filmu Bolje od bekstva, 1993.

•    Nagrada za najbolju mušku ulogu na Filmskom festivalu u Herceg Novom za ulogu Alekse Radmana u filmu Bolje od bekstva, 1993.

•    Nagrada Gran pri Naisa na Filmskim susretima u Nišu za ulogu Mome u filmu Smrdljiva bajka, 2016.

•    Zlatna antena za najboljeg glumca u glavnoj ulozi na Festivalu drama i serija u Beogradu za ulogu Aćima Katića u TV seriji Koreni, 2019.