22.09.2024.
0:01
Na današnji dan, 22. septembar
1241 - Ubijen je Sturulson Snori (Snorri), najznačajniji pisac stare islandske književnosti, autor dela "Snorra Edda" koje sadrži legende iz drevne severnjačke mitologije i "Orbis terrarum", sage o norveškim mitskim počecima.
1499 - Mirom u Bazelu okončan je Švapski rat između Švajcarske lige i nemačkog kralja Maksimilijana I (Maximilian), a Švajcarska je stekla nezavisnost.
1735 - Robert Volpol (Walpole) postao je prvi britanski premijer koji se uselio u rezidenciju u Dauning stritu broj 10 u Londonu.
1789 - Rusko-austrijske snage pod komandom ruskog vojskovođe Aleksandra Suvorova nanele su težak poraz Turcima u bici kod Rimnika.
1791 - Rođen je engleski fizičar i hemičar Majkl Faradej (Michael Faraday), koji je 1831. otkrio zakon elektromagnetske indukcije, a 1833. dva osnovna zakona elektrolize.
1792 - Dan posle obaranja monarhije, Francuska je proglašena republikom i na snagu je stupio novi kalendar, kojim je za početak računanja nove ere uzet jesenji ekvinocij - 23. septembar 1792.
1862 - Oto fon Bizmark (Otto von Bismarck) postao je pruski kancelar. Pod geslom "krv i gvoždje" ujedinio je 25 nemačkih država u Nemačko Carstvo, osnovano 1871. sa Vilhelmom Hoencolernom (Wilhelm Hohenzollern) kao carem.
1862 - Predsednik SAD Abraham Linkoln (Abraham Lincoln) objavio je dekret prema kojem svi američki robovi postaju slobodni gradjani od 1. januara 1863.
1882 - Umrla je srpska slikarka Katarina Ivanović, prva žena član Srpskog učenog društva. Slikala je portrete, istorijske žanr-kompozicije i vrlo uspešne mrtve prirode. Neke njene slike su medju najboljima u srpskom klasicizmu, poput "Portreta knjeginje Perside Karađordjević", "Autoportreta", "Korpe s groždjem".
1885 - Rođen je američki filmski režiser i glumac austrijskog porekla Erih fon Štrohajm (Erich von Stroheim), jedan od najvećih režisera nemog filma ("Kraljica Keli", "Velika iluzija", "Nestali iz Sent-Ažila", "Bulevar sumraka").
1918 - Rodjen je meksički violinista poreklom poljski Jevrejin Henrik Šering (Henryk Szeryng), jedan od najvećih majstora violine 20. veka. Emigrirao je kada je nacistička Nemačka 1939. napala Poljsku i do 1945. u Londonu je bio oficir za vezu poljske izbegličke vlade i prevodilac premijera, generala Vladislava Sikorskog. Od 1945. je profesor na Muzičkom fakultetu u Meksiku.
1923 - U Ljubljani je održana skupština feminističkih društava Kraljevine Jugoslavije na kojoj je osnovana Feministička alijansa (kasnije Alijansa ženskih pokreta Jugoslavije).
1934 - U eksploziji u rudniku Gresford u Velsu poginulo je više od 260 rudara.
1940 - Japanske trupe ušle su u Drugom svetskom ratu u Francusku Indokinu.
1949 - Vlade SAD, Velike Britanije i Kanade saopštile su da je SSSR izveo prvu eksploziju atomske bombe 29. avgusta 1949.
1955 - U Velikoj Britaniji je počela da radi komercijalna televizija. Prvi plaćeni oglas bila je reklama za pastu za zube.
1960 - Proglašena je nezavisnost afričke države Mali (bivši Francuski Sudan) sa predsednikom Modibom Keitom.
1974 - U uraganu u centralnoameričkoj državi Honduras poginulo je oko 5.000 ljudi.
1980 - Kopnene snage Iraka ušle su u Iran sa namerom da preuzmu kontrolu nad Šat-el-Arabom, čime je iračko-iranski sukob prerastao u pravi rat, koji je trajao narednih osam godina.
1985 - Francuski premijer Loran Fabijis (Laurent Fabius) priznao je da su francuski tajni agenti, na osnovu naredjenja vlade, potopili u Novom Zelandu brod organizacije "Grinpis", "Dugin ratnik". "Grinpis" je vodio kampanju protiv francuskih nuklearnih proba.
1989 - Umro je američki pevač Irvin Berlin (Irving), autor više od 1.000 šlagera. Njegova pesma "White Christmas" iz filma "Holiday Inn" (1942) ubraja se i danas u bestselere američkog muzičkog tržišta.
1992 - SAD su uputile zahtev generalnom sekretaru UN da se formira komisija za ispitivanje ratnih zločina u Jugoslaviji. U priloženom izveštaju, rukovodstva Srbije i Jugoslovenske narodne armije, kao i srpske oružane snage u Hrvatskoj i BiH, optuženi su za teške zločine počinjene tokom 15 meseci rata u bivšoj Jugoslaviji.
1993 - U jeku jedne od najvećih inflacija zabeleženih u svetu, SR Jugoslavija je donela zakon o denominaciji nacionalne valute, prema kojem je od 1. oktobra milion dinara vredelo jedan dinar.
1998 - Na planini Ćićevici obnovljene su borbe izmedju srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca, a ministar pravde u Vladi Srbije Dragoljub Janković saopštio je da su protiv 178 kosovskih Albanaca podignute optuznice zbog terorizma, da je pod istragom 927, a u pritvoru 538 Albanaca sa Kosova.
2001. - Umro je Isak Štern, jedan od najvećih violinista dvadesetog veka. Poznat je i po tome što je spasao Karnegi Hol od propasti 60-tih godina prošlog veka.
2001 - SAD su ukinule sankcije Indiji i Pakistanu, uvedene 1998, kada su te dve zemlje izvršile nuklearne probe.
2007. - Umro je Marsel Marso (Marcel Marceau) francuski pantomimičar, koji se proslavio svojim likom Bip klovna, belog lica, u puloveru i sa šeširom.
2010 - Umro je američki pevač Edi Fišer (Eddie Fisher) popularni muzičar 50-ih godina prošlog veka, poznat po pesmama "Thinking of you", "Any Time" i "Oh, My Pa-pa".
2013 - Na nemačkim saveznim parlamentarnim izborima za 18. saziv Bundestaga najviše glasova osvojila je Hršćansko-demokratska unija premijerke Angele Merkel, koja je dobila treći uzastopni mandat za sastav vlade.
2014 - Oko 100.000 Kurda iz Sirije u nekoliko dana prebeglo u Tursku pred vojskom ekstremističke organizacije "Islamska država", saopštio je Visoki komesarijat UN za izbeglice (UNHCR).
2016 - Internet grupa Jahu (yahoo) priznala je da je krajem 2014. hakovano oko 500 miliona korisnika, da su hakeri ukrali lične podatke - imena, prezimena, elektronsku poštu, lozinke, brojeve telefona i da nisu dirali brojeve bankarskih računa.
2019 - Period od 2015. do 2019. je najtopliji registrovan period na planeti.
Komentari 0
Pogledaj komentare Pošalji komentar