Razno 0

10.07.2024.

0:00

Na današnji dan, 10. jul

138 - Umro je rimski car Hadrijan (Publius Aelius Hadrianus).

Izvor: Beta

Na današnji dan, 10. jul
b92

Podeli:

1099 - Umro je španski nacionalni junak El Sid (Cid) (Rodrigo Diaz de Bivar), legendarna ličnost španske epske poezije, glavni lik Kornejeve (Corneille) tragedije "Sid" i Masneove (Massenet) opere.

1509 - Rođen je švajcarski teolog francuskog porekla Žan Kalvin (Jean Calvin), vođa frakcije protestantizma u Ženevi (kalvinizam), koja je imala mnogobrojne pristalice u evropskim zemljama, posebno u Francuskoj (hugenoti), i izazvala velike društvene potrese. Njegovo delo "Temelji hiršćanstva" (1536) postalo je priručnik protestantske doktrine.

1584 - Po nalogu španskog dvora ubijen je holandski princ od Oranža Vilem I Ćutljivi, borac protiv španske prevlasti i prvi nasledni namesnik (1581) Holandije.

1609 - U Minhenu je osnovana Katolička liga kao odgovor na osnivanje Protestantske unije (1608), što je pojačalo napetost u Nemačkoj koja je dovela do izbijanja Tridesetogodišnjeg rata (1618-48) u Srednjoj Evropi.

1774 - Posle šestogodišnjeg rata, Rusija i Turska sklopile su Kučuk-Kajnardžijski mir kojim je Turska izgubila Krim, prihvatila rusko-tursku granicu na Bugu i priznala Rusiji pokroviteljska prava nad Vlaškom i Moldavijom, kao i nad pravoslavnim podanicima u Turskoj.

1830 - Na Antilima je rođen francuski slikar i grafičar Kamij Pisaro (Camille Pissaro), jedan od učesnika prve izložbe impresionista u Parizu 1874. U kasnoj fazi opredelio se za poentilizam Seraa (Seurat) i Sinjaka (Signac).

1834 - Rođen je češki pisac Jan Neruda, predvodnik generacije "majevaca" - književnika koji su, okupljeni oko časopisa "Maj", promovisali češki književni realizam ("Malostranske pripovetke", "Arabeska", "Železnicčki radnici", zbirke pesama "Prosti motivi", "Kosmičke pesme", "Balade i romanse").

1856 - U selu Smiljani, kod Gospića u Hrvatskoj, rođen je Nikola Tesla, naučnik i pronalazač na polju elektrotehnike i radio-tehnike. Od 1884. do smrti 1943. živeo je u SAD. Patentirao je oko 700 pronalazaka od kojih nekoliko desetina ima široku primenu, među kojima je i serija izuma (1896-1914) koji čine temelj savremene radio-tehnike.

1871 - Rođen je francuski pisac Marsel Prust (Marcel Proust) čije je delo "U traganju za izgubljenim vremenom" ostavilo dubok trag ne samo u Francuskoj već i u evropskoj književnosti 20. veka, i izvršilo veliki uticaj na mnoge književnike.

1895 - Rođen je nemački kompozitor Karl Orf (Carl Orff), autor popularne scenske kantate "Karmina Burana". Bavio se i pedagoškim radom, a u nastavu je uveo tzv. Orfov instrumentarij, sačinjen od grupe instrumenata prilagođenih deci.

1897 - U borbi za prevlast na području gornjeg Nila, francuske trupe zaposele su Fešoude (Kodok) u Sudanu, što je izazvalo ozbiljnu krizu u englesko-francuskim odnosima. Kompromisnim rešenjem 1899. godine, Francuska je dobila zapadni Sudan, a dolina Nila ostala je pod britanskom kontrolom.

1940 - Napadom najmanje 70 nemačkih bombardera na ciljeve u južnom Velsu u Drugom svetskom ratu počela je Bitka za Britaniju. Pobeda britanskog vazduhoplovstva u septembru prisilila je Nemce da definitivno odustanu od invazije na Veliku Britaniju.

1940 - Francuska Narodna skupština poverila je vlast maršalu Anriju Petenu (Henri Petain) koji je tokom Drugog svetskog rata predvodio kolaboracionističku vladu sa sedištem u Višiju.

1943 - Anglo-američke trupe u Drugom svetskom ratu iskrcale su se na Siciliju.

1953 - Sovjetski lider Nikita Hruščov smenio je ministra unutrašnjih poslova Lavrentija Beriju, bliskog Staljinovog saradnika i egzekutora u staljinističkim čistkama. Berija je kasnije uhapšen, osuđen na smrt i streljan.

1962 - Iz Kejp Kaneverala lansiran je prvi američki telekomunikacioni satelit "Telstar", koji je omogućio prenos TV programa preko Atlantskog okeana.

1973 - Bahamska ostrva su stekla nezavisnost u okviru Britanskog Komonvelta posle 190 godina britanske kolonijalne vladavine.

1976 - Zbog pucanja ventila u hemijskoj fabrici "Ikmeza" u blizini Milana, oblak hemijskih materija, među kojima i dioksina, teško je zagadio četiri opštine - Sevezo, Medu, Dezio i Ćezenu. To je bila prva ekološka nesreća te vrste u Evropi.

1992 - Američki sud osudio je bivšeg panamskog diktatora Manuela Norijegu (Noriega) na 40 godina zatvora jer je dozvolio krijumčarenje droge u Panami.

1994 - Leonid Kučma pobedio je na predsedničkim izborima u Ukrajini.

1995 - Vojne vlasti oslobodile su iz šestogodišnjeg kućnog pritvora vođu burmanske opozicije i dobitnicu Nobelove nagrade za mir Aung San Su Ći (Suu Kyi).

1999 - Šest afričkih vlada potpisalo je sporazum o prekidu vatre, čime je okončan građanski rat u Demokratskoj Republici Kongo. Sporazum je potpisan bez učešća pobunjenicckih grupa involviranih u sukobe.

2000 - U gomili smeća koja se srušila na sirotinjsko naselje, nazvano Obećana zemlja, u Manili (Filipini) stradalo je više od 200 ljudi.

2005 - Stanovnici Luksemburga prihvatili su ustav Evropske unije na referendumu.

2006 - Lider čečenskih separatista Šamil Basajev ubijen je u Ingušetiji, ruskoj republici koja se graniči sa Čečenijom. Bio je najtraženiji čovek u Rusiji zbog terorizma i masovnih ubistava, a 2003. su ga SAD i UN uključile u spisak međunarodnih terorista.

2008 - Haški tribunal oslobodio je bivšeg ministra unutrašnjih poslova Makedonije Ljubeta Boškovskog odgovornosti za zločine nad albanskim civilima u selu Ljuboten u leto 2001, dok je policajca Johana Torčulovskog osudio na 12 godina zatvora.

2010 - U Barseloni se okupilo oko milion ljudi, tražeći veću regionalnu autonomiju za Kataloniju i protestujući zbog odluke Ustavnog suda Španije kojom se toj pokrajini osporava da sebe naziva državom.

2011 - Posle 168 godina postojanja, britanski tabloid Njuz of d'vorld (News of the World) štampao je poslednje izdanje pod naslovom "Hvala i zbogom", a njegov vlasnik Rupert Mardok se izvinio zbog skandala sa hakovanjem telefona više od 5.800 ljudi u šta su bili uključeni novinari ovog lista.

2012 - Bivši vođa pobunjenika Demokratske Republike Kongo Tomas Lubanga osuđen je pred Međunarodnim krivičnim sudom u Hagu na 14 godina zatvora zbog regrutovanja dece vojnika u sukobima 2002-2003.

2015 - Preminuo je Omar Šarif (Michel Dimitri Chalhoub) egipatski glumac koji je svetsku slavu stekao filmovima "Lorens od Arabije" (Lawrence of Arabia) i "Doktor Živago" (Doctor Zhivago).

2018 - Dvanaest dečaka i njihov fudbalski trener izvučeni su iz poplavljene pećine u Tajlandu, u kojoj su bili zarobljeni duže od dve nedelje. Tri dana trajala je velika međunarodna operacija njihovog spašavanja. 

0 Komentari

Možda vas zanima

Svet

"Upravo je započeo rat sa najopasnijom zemljom"

Američki novinar Taker Karlson izjavio je danas da bi odluka odlazećeg predsednika SAD Džozefa Bajdena da dozvoli Ukrajini da napada ciljeve u dubini Rusije dalekometnim projektilima ATACMS mogla da ugrozi živote samih Amerikanaca.

19:50

20.11.2024.

1 d

Podeli: