Politička korektnost i životinje

Oksfordski rečnik engleskog jezika definiše izraz “politička korektnost”kao izbegavanje izraza ili postupaka koji mogu da deluju kao da im je cilj da izopšte, marginalizuju ili uvrede osobe koje su društveno ugrožene ili diskriminisane.

Možemo li iste principe koji se koriste za sprečavanje isključivanja ljudi po bilo kojem osnovu da primenimo i na svet životinja?

Psi i mačke su vrste najbliže ljudima i kroz duži vremenski period prepoznaju se kao životinje za druženje. Zato ih smatramo članovima svojih porodica i želimo da ih zaštitimo. Bez želje za personifikacijom, da li treba da razmislimo o zaštiti životinja od diskriminacije i marginalizacije koje su prisutne najviše kada su u pitanju napušteni psi i mačke i životinje sa invaliditetom?

Srpski Zakon o dobrobiti životinja prepoznaje samo izraz “napušteni pas “i “napuštena mačka”, ali predstavnici nadležnih institucija i mediji još uvek u velikoj meri koriste izraz “lutalica, “ne razmišljajući o svojoj obavezi da građane edukuju i upoznaju ih sa novim propisima koji nalažu human odnos prema životinjama i zaštitu njihove dobrobiti.

Beta/AP Photo/The Sacramento Bee, Randall Benton

Izraz “lutalica” danas ima pežorativno značenje i doprinosi održavanju negativne predstave o napuštenom psu. “Izraz napušteni pas s druge strane može da se smatra i sredstvom edukacije jer upućuje na uzrok stvaranja populacije pasa koji žive na ulici, a to je napuštanje od strane nesavesnih ljudi. “

Zakon o zabrani diskriminacije usvojen je 2009. godine i njegove odredbe odnose se isključivo na ljude. Međutim, ako želimo da stvaramo bolje društvo u kojem će biti više tolerancije, pogotovo prema posebnim osobama, neophodno je da u komunikaciji primenjujemo iste principe i kada su životinje u pitanju. Osoba sa hendikepom, dete sa posebnim potrebama, osoba sa autizmom, slepa osoba - ovi izrazi nisu stvar lepog vaspitanja nego proizvod društvenih promena i podizanja svesti o potrebama osoba koje žive pored nas umesto sa nama jer ih isključujemo, svesno ili nesvesno, zbog neke njihove osobine.

Kada su u pitanju životinje, diskriminacija i marginalizacija su višestruke i negativno se odražavaju kako na sudbinu životinje, tako i na život osoba koje o njima brinu ili se zalažu za zaštitu njihove dobrobiti.

Beta/AP Photo/Aaron Favila

Pas koji je izgubio jedno oko, starija životinja, maca sa hroničnom bolesti ili pas koji je označen kao nepoželjan zbog svoje rase mogu da budu sjajni kućni ljubimci. Ljudi koji nisu kupili psa ili mačku od kojih očekuju da budu savršeni, nego su usvojili psa mešanca koji se kreće uz pomoć kolica ili na primer FIV pozitivnu mačku, otkrili su da poseban ljubimac može da obogati život na poseban način.

Za iskrene ljubitelje životinja rasa, pol ili starost životinje nemaju posebnu važnost i u toj grupi ljudi najčešće postoji svest o potrebi da se diskriminacija ljudi i životinja svede na najmanju moguću meru.

Promovisanjem humanog odnosa prema životinjama aktivisti doprinose pozitivnim društvenim promenama i razvoju tolerantnijeg okruženja za ljude. Zbog toga se zalažemo da se pas koji je izbačen iz svog doma naziva napuštenim psom, a maca koja ne može da se kreće mačkom sa invaliditetom.

Reči imaju moć i neophodno je da ih pažljivo koristimo.

Autorka teksta: Nataša Vukmirović, Ljudi za životinje